responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 260

مفعول مطلق و يا معناى ظرفيت داشته باشد به معناى‌ «فِى حالِ الرَّغْبَةِ وَ فِى حالِ الرَّهْبَةِ»، گر چه نتيجه اين پنج احتمال با هم متفاوت است، ولى اين تفاوت در جزئيات مفهوم آيه است نه در اساس و نتيجه آن. [1]

[رهبانيت:]

«رَحْمَةً وَ رَهْبانِيَّةً»

«رهبانيت» از مادّه‌ «رهبه»، به معناى «خوف و ترس» است كه در اينجا خوف و ترس از خدا منظور است، و به گفته «راغب» در «مفردات»، ترسى است آميخته با پرهيز و اضطراب، و «تَرَهُّب» به معناى «تعبّد» و عبادت كردن و «رهبانيت» به معناى «شدت تعبد» است. [2]

[رَهْبَةً:]

«لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً»

«رَهْبَةً» در اصل، به معناى ترسى است كه توأم با اضطراب و پرهيز باشد، و در حقيقت، ترس و وحشتى است عميق و ريشه‌دار كه آثار آن در عمل ظاهر گردد. [3]

[رهط:]

«تِسْعَةُ رَهْطٍ يُفْسِدُونَ»

با توجّه به اين كه‌ «رهط» در لغت به معناى جمعيتى كمتر از ده يا كمتر از چهل نفر است، روشن مى‌شود: اين گروه‌هاى كوچك كه هر كدام براى خود خطى داشتند، در يك امر مشترك بودند و آن، فساد در زمين و به هم ريختن نظام اجتماعى و مبادى اعتقادى و اخلاقى بود. [4]

[رَهَق:]

«بَخْساً وَ لا رَهَقاً»

«رَهَق» (بر وزن شفق) به معناى «پوشانيدن چيزى به زور» است و اشاره به آن است كه چيزى بر «سيئات» آنها افزوده نخواهد شد و بعضى نيز «رَهَق» را ناظر به «تكاليف شاق» دانسته‌اند. [5]

[رَهْو:]

«وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً»

مفسران و ارباب لغت براى‌ «رَهْو» (بر وزن سهو) دو معنا ذكر كرده‌اند: «آرام بودن» و «گشاده و باز بودن» و جمع هر دو معنا در اينجا نيز بى‌مانع است. [6]

[رَهِيْنَه:]

«بِمَا كَسَبَتْ رَهينَةٌ»

«رَهِيْنَه» از مادّه‌ «رهن» به معناى «گروگان» است، و آن وثيقه‌اى است كه معمولًا در مقابل‌ «وام» مى‌دهند، گويى تمام وجود انسان در گرو انجام وظائف و تكاليف او است و هنگامى كه آن را انجام مى‌دهد، آزاد


[1]. انبياء، آيه 90 (ج 13، ص 536)

[2]. حديد، آيه 27 (ج 23، ص 397)

[3]. حشر، آيه 13 (ج 23، ص 539)

[4]. نمل، آيه 48 (ج 15، ص 524)

[5]. جنّ، آيه 13 (ج 25، ص 124)

[6]. دخان، آيه 24 (ج 21، ص 186)

نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 260
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست