نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 260
مفعول مطلق و يا معناى ظرفيت داشته باشد به معناى «فِى حالِ الرَّغْبَةِ وَ فِى حالِ الرَّهْبَةِ»، گر چه نتيجه اين پنج احتمال با هم متفاوت است، ولى اين تفاوت در جزئيات مفهوم
آيه است نه در اساس و نتيجه آن. [1]
[رهبانيت:]
«رَحْمَةً وَ
رَهْبانِيَّةً»
«رهبانيت» از مادّه «رهبه»، به معناى «خوف و ترس» است كه در اينجا خوف و ترس از خدا منظور است، و به گفته
«راغب» در «مفردات»، ترسى است آميخته با پرهيز و اضطراب، و «تَرَهُّب» به معناى «تعبّد» و عبادت كردن و «رهبانيت» به
معناى «شدت تعبد» است. [2]
[رَهْبَةً:]
«لَأَنْتُمْ
أَشَدُّ رَهْبَةً»
«رَهْبَةً» در اصل، به معناى ترسى است كه توأم با اضطراب و پرهيز باشد، و در حقيقت، ترس
و وحشتى است عميق و ريشهدار كه آثار آن در عمل ظاهر گردد. [3]
[رهط:]
«تِسْعَةُ رَهْطٍ
يُفْسِدُونَ»
با توجّه به اين كه «رهط» در لغت به معناى جمعيتى كمتر از ده يا كمتر از چهل نفر
است، روشن مىشود: اين گروههاى كوچك كه هر كدام براى خود خطى داشتند، در يك امر
مشترك بودند و آن، فساد در زمين و به هم ريختن نظام اجتماعى و مبادى اعتقادى و
اخلاقى بود. [4]
[رَهَق:]
«بَخْساً وَ لا
رَهَقاً»
«رَهَق» (بر وزن شفق) به معناى «پوشانيدن چيزى به زور» است و اشاره به آن است كه چيزى
بر «سيئات» آنها افزوده نخواهد شد و بعضى نيز «رَهَق» را ناظر به «تكاليف شاق»
دانستهاند. [5]
[رَهْو:]
«وَ اتْرُكِ
الْبَحْرَ رَهْواً»
مفسران و ارباب لغت براى «رَهْو» (بر وزن سهو) دو معنا ذكر كردهاند: «آرام بودن» و «گشاده
و باز بودن» و جمع هر دو معنا در اينجا نيز بىمانع است. [6]
[رَهِيْنَه:]
«بِمَا كَسَبَتْ
رَهينَةٌ»
«رَهِيْنَه» از مادّه «رهن» به معناى «گروگان» است، و آن وثيقهاى است كه معمولًا در مقابل «وام» مىدهند، گويى
تمام وجود انسان در گرو انجام وظائف و تكاليف او است و هنگامى كه آن را انجام
مىدهد، آزاد