اين وجوه مطرح كرديم، نتايج سه‌گانه‌اى به شرح ذيل به دست آمد:

اول: كلمه «لا» به معنى نفى است، نه نهى.

دوم: فاعل ضرر در «لا ضرر و لا ضرار» مردم‌اند، نه شارع مقدّس.

سوم: آن‌چه نفى شده، خود ضرر و ضرار است، نه احكامى كه منشأ ضرر هستند؛ هر چند نفى ضرر و ضرار، كنايه از عدم امضاى اين دو در شرع است. از اين امور سه گانه نظر مختار ما در معناى حديث به دست مى‌آيد.

نظر مختار در معناى حديث‌

ظاهر معناى اين حديث، نفى وجود ضرر و ضرار بين مكلّفين است، ولى ما به دو دليل، معناى آن را كنايه از عدم امضاء فعل ضررى، خواه وضعى باشد يا تكليفى، در شريعت اسلام مى‌دانيم:

1. نفى ضرر و ضرار بين مكلّفين، در خارج صدق نمى‌كند؛ به اين معنى كه ما مى‌بينيم ضرر و ضرار بين مكلّفين در خارج وجود دارد.

2. پيامبر صلى الله عليه و آله اين جمله- لا ضرر و لا ضرار- را در مقام بيان حكم شرعى و قضاوت بين مرد انصارى و سمرة بن جندب، بيان كردند.