سند شماره 21

از سفارت آمریکا در تهرانسرّی پخش محدود

به: وزیر امور خارجه، واشنگتن برای وزیرتاریخ: 28 ژوئیه 79 6 مرداد 58

موضوع: علاقه شاه به اقامت در آمریکا

شماره سند 1/7930

1 پیام شما جویای ارزیابیهای شخصی من در مورد امنیت آمریکاییهای مقیم ایران و روابط ما با

دولت ایران در صورت پذیرفته شدن شاه به آمریکا بوده.

2 هر نوع قضاوتی در آن مورد باید بدون تردید مخفی باشد و بماند، و این به خاطر وضع غیرقابل

پیش بینی ایران که تا به حال پیشرفتی در حل مسئله مراکز قدرت حاصل نشده می باشد. با توجه به این

مسئله من نتیجه می گیرم که اقامت شاه در آمریکا در آینده نزدیک یعنی 2 تا 3 ماه آینده برای منافع ما و

امنیت آمریکاییهای داخل ایران مانند گذشته مضر و خطرناک خواهد بود. از طرفی من معتقدم که این وضع

می تواند تا آن زمان بهبود یابد و تدریجا امکان انجام آن کار تحت کنترل خودمان در اواخر پاییز بیشتر

خواهد بود. حتی این قضاوت هم نسبی است و بستگی زیادی به شانس خوب افراد مربوطه دارد. نظرات

من ادامه دارد.

3 به نظر من 23 ماه آینده زمان غلطی برای این کار می باشد و این به دو دلیل است: اول به خاطر

اینکه ایرانیان تا اندازه زیادی در صحنه فعلی سر خورده شده اند (و لذا به دنبال بهانه می گردند) و دوم به

خاطر وضعیت حساس روابط دو جانبه مان.

4 ایران امروز در آشفتگی سیاسی باقی مانده است. «دولت» بازرگان هنوز تحت سلطه انتقادات و

کنترل کامل آیت اللّه و اطرافیان او در قم می باشد. تصمیم گیری روزانه پراکنده می باشد و بیشتر توسط

گروههای انقلابی و افراد پراکنده در داخل و خارج دستگاه دولتی انجام می گیرد. سرخوردگی فزاینده ای

به خاطر اینکه انقلاب نتوانسته تغییرات زیادی در ایران انجام دهد وجود دارد و در واقع برای خیلی از

اقشار جامعه وضع از قبل بدتر می باشد.

5 در چنین جوی ما مناسب ترین بهانه می باشیم؛ تا جایی که خمینی در هفته گذشته حتی ما را متهم به

دست داشتن در جریان سوزانیدن خرمنها در بعضی نقاط ایران کرد. اگر ما الآن به شاه پناهندگی دهیم به

طور حتمی تظاهرات عظیمی بر علیه سفارت انجام خواهد گرفت. اگر خوش شانس باشیم تا همان حد

پیش می روند و ما شاهد حمله واقعی مانند فوریه گذشته نخواهیم بود. ولی هیچ تضمینی برای این مسئله

وجود ندارد. چون نیروهای معمولی نظامی و پلیسی ایران به مقدار زیادی روحیه خود را از دست داده و

نمی توان به آنان اعتماد کرد که بتوانند قدرت لازم را اعمال نمایند. در واقع دولت هنوز باید توانایی

جایگزینی نیروهای چریکی غیر منظم فعلی را که خمینی برای پاسداری از سفارت در فوریه گذشته

فرستاده با نیروهای منظم پیدا کند. احتمال انجام عملیات تروریستی فردی یا گروهی بر علیه ما در

صورت آمدن شاه زیادتر خواهد شد.

6 روابط دو جانبه ما هم دارای تفاهم و قدرت کافی برای تحمل این چنین برخوردی با شاه نمی باشد.

من فکر می کنم ما در جریان از بین بردن توهمات ایرانیان انقلابی که فکر می کنند، ما هنوز واقعیتهای ایران

را نپذیرفته ایم و با شاه و صهیونیستها و ساواکی ها برای براندازی انقلاب تلاش می کنیم، پیشرفتهایی