بعضی از روایات، درباره عقوبت تارک حج در صورت استطاعت است؛ این دسته از روایات ترک فردی حج اشعار دارند، یعنی، اگر شخص مستطیع سهل انگاری کرده و حج را ترک کند، وی را کافر، یهودی، نصرانی، محروم از شفاعت، محروم از حوض کوثر، زیانکارترین مردم، پشیمان در هنگام مرگ وکور در قیامت دانستهاند.[2]
اینها عقوبت فردی است، یعنی، تارک حج در صورت استطاعت تا این میزان بر خود وجامعه خسارت وارد میکند؛ گویا از دین خارج شده و نابینا است. چون هدف دین را نشناخته و مانند نابینایان، در زندگی حرکت میکند.
پیآمد این نوع زندگی، پشیمانی در لحظه مرگ و عالم برزخ، محرومیت از شفاعت در روز قیامت و تحیر و سرگردانی در آن لحظه خواهد بود.
سه. محرومیت از مصالح فراوان حج
یک دسته از روایات، ترک حج مستحبی را مورد نظر قرار داده وآن را نیز تقبیح میکند. ترک مستحب گرچه حرام نیست؛ ولی آثار وبرکات حج تا آن اندازه است که حتی ترک آن- اگر چه واجب نیست- عوارضی را در پی دارد: