بيان آيه 33- 34

لغت‌

تحريم: منع از كارى است. ضد آن تحليل است.

فواحش: جمع فاحشه، گناهان كبيره.

بغى: تجاوز بمردم سلطان: برهانى كه موجب تسلط بر خصم شود.

امة: جمعيتى كه داراى يك هدف باشد.

اجل: پايان مدت‌

مقصود

اكنون به بيان محرمات پرداخته، مى‌فرمايد:

(قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ‌): جبائى و ابو مسلم گويند: يعنى خداوند تمام كارهاى زشت و گناهان كبيره- اعم از ظاهر و پنهان- حرام كرده است. مقصود اين است كه تنها زشتى‌ها را خداوند حرام كرده است. تا اينجا زشتى‌ها را بطور اجمال بيان كرد. بدنبال آن با تفصيل بيشتر مى‌فرمايد:

(وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِ‌): گويا ميخواهد بفرمايد: زشتى‌ها بر چهار قسمند، گناه و ستم بنا حق و شرك بخدا و نسبت دروغ بخدا دادن. البته ستم هميشه بنا حق است.

در حقيقت اين قيد را بمنظور تأكيد اضافه كرده است. مجاهد گويد: منظور از فواحش زناى پنهانى و عريان شدن در طراف است. اولى پنهانى و دومى آشكار است. برخى گويند: فاحشه آشكار، طواف مردان لخت در روز و فاحشه پنهان طواف زنان لخت در شب است جبائى گويد: مقصود همه گناهان است. فراء گويد: «اثم» گناهى است كه حد ندارد. حسن گويد: شراب است. چنان كه شاعر گويد:

يعنى: آن قدر شراب خوردم كه عقلم تباه شد. شراب اينطور عقلها را مى‌برد.