بيان آيه 164- 165

لغت‌

رب: اين كلمه هر گاه بطور مطلق بكار رود، يعنى مالكى كه بتواند هر نوع تصرفاتى انجام دهد، اما هر گاه اضافه شود و مثلا گفته شود: «رب الدار» (صاحب خانه) يعنى كسى كه هر گونه تصرفى را در خانه بتواند انجام دهد. هر گاه بخداوند «رب» گفته شود، يعنى صاحب اختيار تام نسبت به امور بندگان. اصل اين كلمه، بمعناى تربيت يعنى بكمال رسانيدن است.

وزر: بار خلائف: جمع خليفه، جانشين‌ها.

اعراب‌

درجات: ممكن است جانشين مصدر و مفعول مطلق يا منصوب بحذف «الى» يا مفعول به باشد.

مقصود

قبلا در باره اخلاص در دين، گفتگو كرد، اكنون در باره باطل بودن كارهاى مشركين مى‌فرمايد:

(قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبًّا وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ): به اين كافران بگو: آيا سزاوار است كه پروردگارى جز خدا بجويم و او را پرستش كنم و از او رستگارى بخواهم و پرستش خدايى كه خالق و مربى من و همه موجودات عالم است ترك كنم؟ هيچ عقلى اين كار ناپسند را امضا نمى‌كند.

(وَ لا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَيْها): هر كسى كيفر معصيت و پاداش طاعات خود را مى‌گيرد و خلاصه در گرو اعمال خويش است. مقصود اين است كه بت پرستى شما نميتواند