نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 166
بيان آيه 80 تا 84
قرائت
اهل مدينه و حفص و سهل قرائت كردهاند: «انكم لتاتون ...» و بطور كلى
در هر جاى قرآن كه دو استفهام با هم جمع شوند، دومى را حذف مىكنند. مذهب كسايى هم
بجز در قصه لوط همين است. اما ديگران بدو همزه قرائت كردهاند.
ابو على گويد: هر يك از دو استفهام جمله مستقلى است. اگر هر دو با
استفهام قرائت شوند، هر دو جمله، استفهامى هستند و اگر دومى بدون همزه استفهام
قرائت شود، جمله خبرى است و تفسير است براى «الفاحشة» چنان كه(لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ)
تفسير است براى «الوصية» (نساء 124).
لغت
لوط: زجاج گويد: اين كلمه مشتق نيست، زيرا عجمى از عربى مشتق نميشود.
اين كلمه نام يكى از انبيا است.
شهوت: كارى كه براى نفس لذت داشته باشد. وجود شهوت در نهاد انسان،
حتمى و ضرورى و لازم است.
اسراف: خروج از حدّ حق بسوى فساد.
غابر: باقى.
اعراب
لوطا: اين كلمه بخاطر اينكه خفيف است، منصرف شده. نصب آن بتقدير
«اذكر» يا «ارسلنا» است.
شهوة: حال.
(إِلَّا امْرَأَتَهُ): استثناى متصل. زيرا زوجه،
جزء اهل و خانواده است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 166