نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 159
اگر از فرستادگان خدا هستى اكنون شتر را
كشتهايم، عذابى كه وعده مىكردى بر ما نازل كن.
(فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ): مجاهد و سدّى
گويند: يعنى صيحهاى آنها را فرو گرفت.
برخى گويند: صاعقه و ابو مسلم گويد. زلزله و برخى گويند: صيحهاى كه
زمين را بلرزه در آورد. اصل رجفه، حركت وحشتناك است.
(فَأَصْبَحُوا فِي دارِهِمْ جاثِمِينَ): و
بدينترتيب، در سرزمين خود و بقولى در خانههاى خود، بيجان و بيحركت بيفتادند و
طعمه مرگ شدند. علت اينكه «دار» را مفرد آورده، اين است كه جنس مراد است.
برخى گويند: بصورت خاكستر در آمدند.
(فَتَوَلَّى عَنْهُمْ): صالح از آنها اعراض كرد.
(وَ قالَ يا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسالَةَ رَبِّي وَ
نَصَحْتُ لَكُمْ وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ):
و گفت: من وظيفه خود را در تبليغ رسالت انجام دادم و شما را نصيحت
كردم ولى شما نصيحت كنندگان را دوست نميداريد، زيرا هر گاه كسى ديگرى را دوست
دارد، سخنش را مىپذيرد.
داستان صالح
تاريخ نويسان مىگويند: همين كه قوم عاد هلاك شدند، قوم ثمود جانشين
آنها گشتند و با جمعيتى عظيم به عمران و آبادى زمين پرداختند. زندگى خوشى داشتند و
در ناز و نعمت مىغلتيدند. بجاى اينكه از اين موقعيت و فرصت، براى عاقبت كار و
آخرت خود فكرى كنند، در فساد و بىبند و بارى غوطهور شدند و به پرستش بتها
پرداختند. خداوند صالح را كه از خانوادهاى متوسط و مردى با كمال و صاحب فضيلت
بود، در ميان ايشان مبعوث كرد. در روايت است كه: در اين وقت شانزده ساله بود و تا
سن 120 سالگى در ميان اين قوم عبرى زبان بدعوت و نصيحت پرداخت، اما نتيجهاى
نگرفت. آنها داراى هفتاد بت بودند. صالح گفت بياييد يكى از دو كار بكنيد: يا از
خدايان شما درخواست ميكنم و اگر مرا اجابت كردند، تابع كيش شما مىشوم يا از
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 159