نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 111
بيان آيه 44- 45
قرائت
نعم: كسايى اين كلمه را بكسر عين خوانده است و ديگران بفتح، اخفش
گويد:
به كسر، لغت كنانه و هذيل است و بفتح لغت ديگران است.
ان لعنة اللَّه: اهل مدينه و بصره «ان» را به تخفيف و «لعنة» را برفع
خواندهاند ديگران «أن» را مشدد و «لعنة» را به نصب خواندهاند. تخفيف آن بنا بر
اضمار ضمير شأن است.
اعراب و لغت
نعم: سيبويه گويد: اين كلمه براى وعده و تصديق است. هر گاه در جواب
«أ تعطينى» واقع شود، وعده است و هر گاه در جواب «هل تصلى» واقع شود، تصديق است.
فرق آن با «بلى» اين است كه «نعم» در جواب مثبت و «بلى» در جواب منفى گفته ميشود.
مثل(أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ قالُوا بَلى)
(اعراف 172)( الَّذِينَ يَصُدُّونَ): در محل جر و صفت
«الظالمين» است.
عوجا: ممكن است مفعول به و ممكن است مفعول مطلق نوعى باشد. اين كلمه
بفتح عين نادرستى خلقت و بكسر عين انحراف از راه و دين است.
مقصود
در اين آيه در باره گفتگوهايى كه ميان اهل بهشت و اهل دوزخ ردّ و بدل
ميشود، مىفرمايد:
(وَ نادى أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابَ النَّارِ أَنْ قَدْ
وَجَدْنا ما وَعَدَنا رَبُّنا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُّكُمْ
حَقًّا): اهل بهشت، دوزخيان را ندا مىكنند كه ما وعدههايى كه در كتابهاى
آسمانى و بوسيله پيامبران داده شده بود، حق يافتيم. شما چطور؟ آيا
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 9 صفحه : 111