بيان آيه 38- 39

قرائت‌

لا تعلمون: ابو بكر به ياء خوانده است و ديگران به تاء.

لغت‌

خلو: بيرون رفتن چيزى از جايى.

جن: موجودى كه از چشم پوشيده است و بيشتر تمرد و سركشى مى‌كند. چنان كه فرشتگان بيشتر فرمانبردارى مى‌كنند.

ضعف: دو چندان.

ادّاركو: در اصل «تداركوا» است كه تاء در دال ادغام و همزه وصل اضافه شده تا ابتداى به ساكن نباشد.

مقصود

(قالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فِي النَّارِ):

روز قيامت خداوند به كافران مى‌فرمايد: اكنون در ميان اقوام و گروهى از جن و انس كه پيش از شما براه كفر رفتند و نابود شدند داخل آتش شويد. ممكن است خداوند چنين مطلبى را نفرمايد: بلكه عملا آنها را در جرگه هم مسلكهاى گذشته‌شان قرار دهد. برخى گفته‌اند «فى» به معناى «مع» است يعنى همراه آنها بجهنم برويد.

(كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها): هر امتى كه داخل آتش مى‌شود، امتى كه پيش از وى به آتش وارد شده و هم مسلك خودش هست، لعن مى‌كند. منظور از «اخت» خواهر نيست بلكه منظور هم مسلك است. اين معنى از ابن عباس است. ابو مسلم گويد: يعنى امتها پيشوايان و رهبران خود را كه در دنيا مريد و دلباخته‌شان بودند، لعن كرده، گويند: شما ما را به اينجا كشانديد. لعنت خدا بر شما باد!