پرنده‌اى كه با دو بال خود پرواز مى‌كند. كافى بود بگويد: پرنده‌اى كه با بال خود پرواز ميكند؟

پاسخ اين است كه: اين مطلب را براى تاكيد و رفع اشتباه گفته است. گاهى شخصى بديگرى مى‌گويد: در حاجت من پرواز كن. معلوم است كه او پرواز نميكند. پس مقصود اين است كه: در حاجت من شتاب كن.

شاعر نيز ميگويد:

يعنى: آنها مردمى هستند كه هر گاه شر، دندانهاى تيز خود را به آنها نشان دهد، دسته دسته و تك تك، بسوى آن پرواز ميكنند. در اين شعر، نيز مقصود از پرواز كردن، شتاب كردن است. بنا بر اين ممكن است در مورد آيه شريفه، كسى تصور كند كه منظور از پريدن، شتاب كردن است. براى رفع اين اشتباه، توضيح داد كه: پرنده‌اى كه با دو بال خود پرواز مى‌كند.

برخى گفته‌اند: علت اينكه مى‌گويد: پرنده‌اى كه با دو بال خود پرواز مى- كند اين است كه: ماهى هم در آب پرواز ميكند، لكن ماهى بال ندارد. پس ماهى پرنده نيست. در هر صورت منظور تمام موجودات است، خواه آنها كه پرنده باشند و خواه آنها كه بال ندارند و بر روى زمين راه مى‌روند. اين موجودات بسيار، انواعى هستند و هر نوعى داراى افراد بى‌شمارى است و با شما انسانها شبيهند. برخى گفته‌اند: شباهت آنها با انسان در اين است كه مخلوق خدا هستند و دلالت دارند بر اينكه آنها را خالقى است. برخى گفته‌اند: منظور اين است كه آنها نيز مثل انسان در غذا و پوشش و خواب و بيدارى و احتياج براهنمايى، نيازمند مدبرى هستند كه خطوط زندگى آنها را بر طبق مصلحت ترسيم كند. آنها نيز سرانجام مى‌ميرند و پس از مرگ محشور ميشوند.

از اين آيه برمى‌آيد: كه انسان نبايد بحيوانات ظلم كند، زيرا خداوند خالق آنهاست و انتقام آنها را از ظالم ميگيرد.