بيان آيه 23- 24

قرائت‌

لم تكن فتنتهم: اهل مدينه و ابو عمرو و ابو بكر از عاصم و خلف «لم تكن» را به تاء «فتنتهم» را به نصب و ابن كثير و ابن عامر و حفص از عاصم به رفع خوانده‌اند.

حمزه و كسايى و يعقوب «لم يكن» را به ياء «فتنتهم» را به نصب خوانده‌اند. بنا بر اينكه «فتنتهم» به نصب خوانده شود، فاعل «لم تكن» قول است كه چون مقصود از آن فتنه است، مؤنث آورده شده، چنان كه اگر فعل به ياء هم خوانده شود، فاعل آن قول است. قرائت متن به اين اعتبار است كه «فتنتهم» فاعل است.

ربنا: حمزه و كسايى و خلف به نصب و ديگران به جر خوانده‌اند. وجه نصب اين است كه بتقدير «يا ربّنا» و وجه جر اين است كه صفت باشد.

لغت‌

فتنه: آزمايش. «فتن الرجل بالمرأة» يعنى آن مرد شيفته آن زن شد. شاعر گويد:

يعنى: اگر دنيا مرا آزمود و شيفته خود كرد، ديروز هم عقيل را چنان شيفته خود كرد كه هر مسلمانى را بخشم در آورد.

اعراب‌

كيف: مفعول «كذبوا»

مقصود

اكنون خداوند بنقل پاسخ آنها پرداخته، مى‌فرمايد:

(ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ‌): در باره معناى‌