نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 304
نكنيد. طبق اين معنى، امر بر ظاهر خود حمل
شده است. ممكن است امر بمعناى اباحه باشد. يعنى براى شما مباح است كه از روزى خدا
بخوريد.
(وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ
مُبِينٌ): به دنبال شيطان كه دشمن آشكار شماست نرويد. تفسير اين جمله در سوره
بقره گذشت (آيه 168)( ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ مِنَ الضَّأْنِ
اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ): مطلبى را كه در آيه
پيش بطور مجمل بيان كرده بود، در اينجا به تفصيل بيان كرد. در آن آيه فرمود: از
چارپايان، «حموله» و «فرش» را آفريد.
در اينجا بيان ميكند كه «حموله» و «فرش» هشت جفت هستند. دو «نر و
ماده» از ميش و دو «نر و ماده» از بز و دو «نر و ماده» از شتر و دو «نر و ماده» از
گاو. منظور از اين تفصيل بعد از اجمال اين است كه متضمن توبيخ بيشترى باشد. بديهى
است كه هر يك از حيوانات نر و ماده، زوج هستند، از اينجهت مىفرمايد: هشت زوج. نر،
زوج ماده و ماده، زوج نر است. چنان كه ميفرمايد:
(أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ)
(احزاب 37: جفتت را نگهدار) برخى گويند(ثَمانِيَةَ
أَزْواجٍ) يعنى هشت صنف. دو صنف نر و ماده، از ميش و دو صنف نر و ماده از بز و
...
«ضان» گوسفند پشم دارد و جمع «ضائن» و معز گوسفند مودار و جمع «ما
عز» است. برخى گويند: منظور اين است كه هر يك از اينها هر دو دستهاند: اهلى و
وحشى در مورد شتر اگر چه اهلى و وحشى صادق نيست. لكن شترها هم از لحاظ عربى بودن و
عربى نبودن بر دو دستهاند. اين مطلب از امام صادق ع نيز روايت شده است.
به اين مشركين كه حلال خدا را حرام كردهاند، بگو: آيا بز و ميش نر
را خدا حرام كرده است يا بز و ميش ماده را يا آنچه كه در رحم بز و ميش ماده است؟
اين سؤال را بمنظور بحث و استدلال براى آنها طرح مىكند، تا دروغ و افتراى آنها را
بخدا آشكار سازد، زيرا آنها مىگفتند: آنچه در رحم حيوانات است بر مردها حلال و بر
زنها
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 304