بيان آيه 139

قرائت‌

«ان يكن ميتة»: ابن كثير فعل را به ياء «ميتة» را به رفع و ابو جعفر فعل را بتاء خوانده است. ابو بكر از عاصم فعل را به تاء «ميتة» را منصوب خوانده است.

ديگران فعل را بياء و «ميتة» را به نصب. وجه قرائت اخير بازگشت ضمير به «ما فى بطون» است. وجه قرائت ابن كثير اين است كه «يكن» تامّه و «ميتة» مؤنث غير حقيقى است و بهمين جهت قرائت ابو جعفر هم صحيح است. وجه قرائت ابو بكر هم اين است كه مقصود از «ما فى بطون هذه الانعام» انعام و مؤنث است.

خالصة: اين كلمه بهمين صورت قرائت مشهور است و بنا بر اين خبر براى «ما» است. «تاء» آن براى مبالغه است. يا اينكه مصدرى است شبيه «عافية و عاقبة» در قرائت غير مشهور «خالص» آمده كه باز هم خبر است. همچنين در قرائت غير مشهور بدون تاء و با تاء به نصب هم آمده كه ممكن است حال باشد از ضميرى كه در صله «ما» است يا از خود «ما».

مقصود

اكنون خداوند به نقل يكى ديگر از گفته‌هاى آنها پرداخته، مى‌فرمايد:

(وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى‌ أَزْواجِنا):

كافران كه قبلا درباره آنها بحث شد، مى‌گفتند: آنچه در شكم اين چارپايان- كه گوشت و سوارى بر آنها حرام شده- مى‌باشد، بطور خالص، متعلق بمردان ماست و بر زنان ما حرام است. ابن عباس و شعبى و قتاده گويند: مقصود شير شترانى است كه گوششان را شكافته يا آنها را پس از زاييدن ده شكم آزاد كرده بودند. برخى گويند:

منظور جنين‌هاست كه اگر زنده تولد مى‌شد، بر زنان حرام بود و اگر مرده، تولد مى‌شد،