اعراب‌

(كَما أَنْشَأَكُمْ‌): كاف در محل نصب است. يعنى مثل ما انشاكم».

(مِنْ بَعْدِكُمْ‌): «من» به معناى بدل است. مثل «اعطيتك من دينارك ثوبا» يعنى بجاى دينارت بتو لباسى دادم.

(مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ‌): اين «من» براى ابتداست.

(ما تُوعَدُونَ‌): «ما» به معناى «الذى» است.

(مَنْ تَكُونُ لَهُ‌): «من» مبتداست و خبر آن «تكون» يعنى: كداميك از ما برايش خانه آخرت است؟ و در اين صورت «تعلمون» معلق شده است. ممكن است موصوله و مفعول «تعلمون» باشد.

مقصود

قبلا مردم را دستور داده بود كه او را اطاعت كنند و آنها را به اين كار تشويق كرده بود. در اينجا بيان كرد كه امر به طاعت بخاطر نياز او نيست. او برتر از اين است كه سود يا زيانى به او برسد. مى‌فرمايد:

(وَ رَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ): خالق و سرور تو از كردار بندگان بى‌نياز است.

طاعت ايشان وى را سودى و معصيت ايشان وى را زيانى نرساند، زيرا كسى كه از چيزى بى‌نياز است، هستى و نيستى و درستى و نادرستى آن برايش يكسان است. او به بندگانش نعمت مى‌بخشد. مقصود اين است كه خداوند با اينكه از بندگانش بى‌نياز است به آنها نعمت مى‌بخشد و نعمتهاى او هر چند بسيارند از ملك بى‌نيازى او چيزى كم نمى‌كنند. سپس درباره قدرت خويش مى‌فرمايد:

(إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَ يَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ ما يَشاءُ كَما أَنْشَأَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ‌):

اگر بخواهد شما را هلاك مى‌كند و پس از شما آفريده ديگرى جانشين شما مى‌سازد، همانطورى كه شما را از نسل قومى كه پيش از شما مى‌زيسته‌اند، بوجود آورد.

اين خطاب متوجه آدميان و پريان است. شايد مقصود اين است كه خداوند جنس ديگرى را پديد مى‌آورد، همانطورى كه جن را از جن و انسان را از انسان پديد مى‌آورد.