بيان آيه 125

قرائت‌

ضيقا: ابن كثر اين كلمه را در اينجا و در سوره فرقان به سكون ياء قرائت كرده است و ديگران به تشديد و كسر ياء «ضيق» به تشديد و كسر ياء مانند «ميت» به سكون ياء و «ميت» به كسر و تشديد ياء است كه بحث آن گذشت.

حرجا: اهل مدينه و ابو بكر و سهل به كسر راء و ديگران بفتح راء خوانده‌اند.

قرائت اول وصف و قرائت دوم مصدر است كه جانشين وصف شده است.

يصعد: ابن كثير اين كلمه را به سكون صاد خوانده است. ابو بكر «يصاعد» به تشديد صاد خوانده است. ديگران «يصعد» بفتح و تشديد صاد و عين خوانده‌اند.

قرائت اخير از باب تفعل است كه ادغام شده معناى آن اين است كه آدم گمراه، اسلام بر او سنگين است و اين سنگينى را تدريجاً تحمل مى‌كند. قرائت دوم نيز از باب تفاعل و بهمين معنى است. اصل اين كلمه به معناى مشقت و دشوارى است. اما قرائت اول از «صعود» به معناى بالا رفتن است.

لغت‌

حرج: تنگناى سخت، حرمت. مثل «حرجت على المرأة الصلاة» يعنى:

نماز بر زن حرام شد. درباره معانى هدايت و هدى و ضلالت و اضلال و آنچه كه جايز است بخدا نسبت داده شود، در سوره بقره، ذيل آيه:(وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ) (26) گفتگو كرده‌ايم.

مقصود

قبلا درباره مؤمنان و كافران گفتگو كرد. اكنون درباره كيفيت رفتار خود با هر دو دسته، گفتگو كرده، مى‌فرمايد: