بيان آيه 108

قرائت‌

عدوا: اين كلمه بهمين صورت كه در متن است، قرائت بيشتر قراء است لكن يعقوب و برخى بضم عين و دال و تشديد واو خوانده‌اند. هر دو كلمه به معناى ظلم و تعدى است. اين كلمه حال است.

لغت‌

سب: بدگويى. اين كلمه از سبب است. زيرا شخصى كه بدگويى مى‌كند، سبب بدگويى ديگران ميشود. شاعر گويد:

يعنى: مرا سب مكن كه تو لايق اين سب من نيستى. مردان بزرگ لايق سب من هستند.

شان نزول‌

ابن عباس گويد: وقتى آيه‌(إِنَّكُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ ...) (انبياء 98: شما و بتهاى شما هيزم جهنم هستيد) نازل شد، مشركين به پيامبر اسلام گفتند: اگر از سب خدايان ما خوددارى نكنى، خدايت را هجو مى‌كنيم. بدينجهت اين آيه نازل شد.

قتاده گويد: مسلمانان خدايان كفار را بدگويى مى‌كردند. خداوند در اين آيه آنها را از اينكار نهى كرد تا آن قوم نادان خدا را بدگويى نكنند.

مقصود

در اين آيه به مؤمنين دستور مى‌دهد كه به بتها بد نگويند، زيرا خلاف مصلحت است. مى‌فرمايد: