نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 215
بيان آيه 104- 105
قرائت
ابن كثير و ابو عمر «دارست» و ابن عامر و يعقوب و سهل «درست» بفتح
سين و سكون تاء و ديگران بسكون سين و فتح تاء قرائت اول، يعنى تو با اهل كتاب
مذاكره و گفتگو كرده و از آنها چيزهايى آموختهاى. مؤيد اين قرائت، اين آيه است:
(وَ أَعانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ)
(فرقان 4: قوم ديگرى وى را بر قرآن يارى كردهاند) قرائت دوم، يعنى: براى اينكه
نگويند اين مطالب، اخبار گذشتگان است و كهنه شده و كسى نيست كه آنها را بداند و
تكذيب يا تصديق كند. قرائت سوم، خطاب به پيامبر اسلام است. يعنى: از يهود فرا
گرفتهاى. لام بنا بر قرائت اول و سوم لام عاقبت است يعنى ما آيات را براى تو
بصورتهاى گوناگون بيان مىكنيم و سرانجام آنها خواهند گفت كه با اهل كتاب مذاكره
كردهاى يا از آنها آموختهاى. اما بنا بر قرائت دوم، لام بمعناى كراهيت است. يعنى
براى اينكه نگويند: اخبار آن كهنه شده است.
لغت
بصائر: اين كلمه جمع بصيرت است. يعنى دلالتها و راهنمايى را كه
بوسيله آنها اشيا بخوبى ديده شوند. ازهرى گويد: بصيرت، اعتقادى است كه از راه
تحقيق در قلب انسان پيدا ميشود.[1] درس: اصل
اين كلمه به معناى ادامه خواندن است. دروس يعنى محو شدن اثر.
[1]- بصيرت بمعناى خونى كه به اندازه يك درهم باشد و بمعناى پسر
و بمعناى خونبها هم آمده.
شاعر گويد:
جاءوا بصائرهم
على اكتافهم
و بصيرتى يعدو
بها عتد وأى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 215