نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 8 صفحه : 170
(إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ):
خداوند حكيم و داناست و تفاوتى كه ميان ايشان قرار مىدهد، بر طبق حكمت و مصلحت
اوست. برخى گويند: منظور اين است كه درجات هر كه را بخواهيم بالا ميبريم و او را
از ميان مردم برگزيده، مقام رسالت مىبخشيم.
(وَ وَهَبْنا لَهُ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ كُلًّا هَدَيْنا): ما به ابراهيم از همسرش ساره، اسحاق و يعقوب كه فرزند اسحاق است،
بخشيديم و همه را بوسيله مقام نبوت، هدايت كرده برترى داديم. درباره پيغمبر گرامى
اسلام مىفرمايد:(وَ وَجَدَكَ ضَالًّا فَهَدى)
(ضحى 7) يعنى: ترا از راه نبوت، گم شده يافت و بسوى آن هدايتت كرد. جبائى گويد:
يعنى همه را هدايت كرديم تا به ثواب برسند. در اينجا خداوند بر ابراهيم منت
مىگذارد كه به او فرزند و نوه داده است، زيرا يكى از بهترين نعمتهاى خداوند اين
است كه به او فرزندى عطا كند كه پس از مرگ دربارهاش دعا كند. مخصوصاً اگر فرزند و
فرزند زادهاى باو بدهد كه پيامبر مرسل هم باشند.
(وَ نُوحاً هَدَيْنا مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِهِ): پيش از اينها نيز نوح و برخى از فرزندان نوح را هدايت كرديم. خود
ابراهيم و فرزندانش هم از ذريه نوحند. اما كسانى از قبيل لوط و الياس در ذريه نوح
هستند كه از ذريه ابراهيم شمرده نميشوند.
برخى گويند: منظور از(مِنْ ذُرِّيَّتِهِ) فرزندان ابراهيم است.
مقصود از ذريه نوح اينها هستند: داود بن ايشا: پسرش سليمان، ايوب بن
اموص بن رازج بن روم بن عيصا بن اسحاق بن ابراهيم، يوسف بن يعقوب بن اسحاق بن
ابراهيم، موسى بن عمران بن يصهر بن قاهث بن لاوى بن يعقوب و برادر بزرگش هارون.
بدينترتيب نيكوكاران را بوسيله پاداش و كرامات، جزا مىدهيم. برخى گويند: يعنى
همانطورى كه بر اين پيامبران بوسيله نبوت تفضل كرديم، بر نيكوكاران نيز بوسيله
ثواب و كرامات تفضل مىكنيم.