نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 96
مىفرمايد:
(قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ هَلْ تَنْقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ
آمَنَّا بِاللَّهِ): بگو: اى اهل كتاب، آيا به خاطر اينكه
به خدا ايمان آورده، او را بصفات برجستهاى كه در خور مقامش هست مىشناسيم و از
آنچه در خور ذات و صفاتش نيست، منزه مىكنيم، ما را مورد انكار قرار مىدهيد؟! و
بقولى يعنى: بما غضب مىكنيد. بنا بقولى ديگر: يعنى از ما تنفر داريد. اين معانى
به يكديگر نزديكند.
(وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلُ): و نيز ايمان آوردهايم به قرآن و كتبى كه بر انبياى پيشين نازل شده
است.
(وَ أَنَّ أَكْثَرَكُمْ فاسِقُونَ):
زجاج گويد: يعنى آيا تنفر شما از ما، جز بخاطر ايمان ما و فسق شماست؟! شما ايمان
ما را نمىپسنديد، با اينكه مىدانيد ما بر حق هستيم.
علت آن فسق شماست كه بخاطر جاه طلبى و جمعآورى مال و ثروت، بر دين
خود باقى ماندهايد. برخى از اهل تحقيق گويند: بنا بر اين لازم است اين جمله به
تقدير: «لان اكثركم ...» باشد.
برخى گويند: خداوند متعال انكار يهود را نسبت به پيامبر و ايمان او
را بجميع پيامبران، ذكر كرد ولى از انكار پيامبر نسبت به آنها مطلبى نياورد، از
اينرو بوسيله اين جمله، مىخواهد پاسخ آنها را بدهد و يكى از صفات زشت آنها را- كه
همان فسق آنهاست- مورد انكار قرار دهد. مثل آنكه به كسى بگويى: «آيا مرا مورد
انكار قرار مىدهى به خاطر اينكه من پاكدامن و تو ناپاكى يا بخاطر اينكه من غنى و
تو محتاجى؟!» اين روش، خوب است، زيرا در عين حال با روش ناپسند طرف مبارزه و
مقابله شده است.
معناى «فاسق» كسى است كه براى جاه طلبى و حسد، از امر خداوند خارج
ميشود اينكه مىگويد: بيشتر آنها فاسقند، بخاطر اين است كه بعضى از آنها ايمان
آوردند.
ابو على جرجانى گويد: اين جمله در محل جر است، يعنى ما به خدا و قرآن
و كتب آسمانى پيشين و فسق شما ايمان آوردهايم. اين وجه هم خوب است.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 96