نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 167
در آيه بعد، اين مطلب را بيان ميكند كه منع
از باده نوشى و قمار، بخاطر صلاح و خير دنيا و آخرت مردم است.
(إِنَّما يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةَ
وَ الْبَغْضاءَ فِي الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ):
ابن عباس گويد: منظور سعد بن ابى وقاص و مردى از انصار است كه با يكديگر عهد
برادرى بسته بودند. مردى انصارى سعد را بمهمانى دعوت كرد و سفره طعام و شراب
گستردند و چندان بخوردند كه مست شدند. در اين وقت، بر يكديگر فخر فروشى كردند و
كار بجنگ و زد و خورد كشيد. مرد انصارى قطعه استخوانى برداشت و چنان بر بينى سعد
كوبيد، كه بينيش را درهم شكست. خداوند متعال. اين آيه را درباره آنان نازل كرد.
يعنى: شيطان مىخواهد شما را اغوا كند و به شراب خوردن وا دارد تا عنان عقل را از
كف شما بگيرد و بكارهايى وا دارد كه در حال عادى انجام نمىدهيد.
قتاده گويد: افراد بر سر مال و همسر خود قمار مىكردند، سرانجام
افراد مال و همسر باخته، در پس زانوى غم مىنشستند و نقشه مىكشيدند كه انتقام خود
را از رقباى خود بگيرند. بدينترتيب، قمار بازى نتيجهاى جز كينه و عداوت ندارد.
(وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ):
شيطان مىخواهد از اين راه شما را از ياد خداوند باز دارد تا شكر نعمتهاى او را
بجاى نياوريد.
(وَ عَنِ الصَّلاةِ): و شما را از نماز كه پايه
محكم دين است، غافل گرداند.
(فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ):
جمله سؤالى و معناى آن امر است. يعنى خدا را اطاعت كنيد و نهى او را زير پا
نگذاريد.
بديهى است كه خداوند از اين افعال منع و مذمت كرد. هر گاه زشتى عملى
ثابت باشد سپس از مخاطب سؤال كنند كه: «آيا ترك خواهى كرد؟» وظيفه او اقرار به ترك
است. گويى به او گفته ميشود:
- آيا بعد از آنكه زشتى اين كارها ثابت شد، باز هم آنها را انجام
مىدهى؟! اين جمله براى منع از انجام كارى، رساتر است. يعنى: نهى را اطاعت كنيد و
شراب ننوشيد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 7 صفحه : 167