بسيارى انجام ميگيرد.

(وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ‌): درباره «انصاب و ازلام» در اول همين سوره (آيه 2) بحث كرده‌ايم بديهى است كه منظور از حرمت خمر و قمار و انصاب و ازلام. حرمت نوشيدن خمر و بازى قمار و پرستش بتها و برد و باخت با تيرهاست.

اين كارها پليد بوده، جنبه شيطانى دارند. اگرچه همه اينها مخلوق خدا هستند لكن چيزهايى هستند كه شيطان براى ايجاد فساد در ميان مردم از آنها استفاده مى‌كند. مردم را بباده نوشى واميدارد تا عقل از كفشان باز ستاند و بقمار واميدارد تا اخلاق زشت در ميان آنها رواج دهد و به بت پرستى وادار ميكند تا آنها را مشرك سازد و به برد و باخت با تيرها وا ميدارد كه خود نوعى از قمار است. حتى بازى كودكان با گردو، نيز قمار است. از اينجهت است كه خداوند اينها را از اعمال پليد شيطان معرفى كرده است.

(فَاجْتَنِبُوهُ‌): ضمير به «عمل شيطان» باز مى‌گردد. يعنى از عمل شيطان اجتناب كنيد.( لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‌): تا رستگار شويد.

دلالت آيه‌

اين آيه، از چهار جهت بر حرمت خمر و قمار و بت پرستى و برد و باخت با تيرها دلالت دارد: 1- خداوند آنها را «رجس» معرفى كرده. «رجس» چيز نجس است، شكى نيست كه چيز نجس حرام است. 2- آنها را به عمل شيطان نسبت داده است و عمل شيطان حرام است 3- دستور داده است كه از آنها اجتناب كنند و دستور خدا واجب الاطاعه است 4- رستگارى و سعادت را در اجتناب از آنها دانسته است.

بديهى است كه شرب خمر و قمار و بت پرستى، عمل شيطانى هستند. ممكن است ضمير(فَاجْتَنِبُوهُ) به «رجس» باز گردد.

در اين آيه، خداوند متعال شراب را در رديف «بت پرستى» قرار داده، تا نسبت بحرمت آن شدت نشان دهد. از اينرو امام باقر (ع) فرمود: «شخص دائم الخمر مثل بت پرست است» از همين جا استفاده ميشود كه نه تنها خوردن شراب حرام است، بلكه خريد و فروش و ساير تصرفات نيز حرام است: