بيان آيه 81

مقصود

(وَ لَوْ كانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ النَّبِيِّ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِ‌): اگر خدا و پيامبر و قرآن را تصديق مى‌كردند و همانطورى كه به زبان مى‌گويند، حقيقتاً نيز داراى ايمان بودند.

(مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِياءَ): با كافران روابط دوستى برقرار نمى‌كردند، اين معنى از ابن عباس، حسن و مجاهد است.

برخى گفته‌اند: منظور موسى و تورات است. يعنى اگر يهوديانى كه با پيامبر دشمنى و با مشركان دوستى مى‌كنند، واقعا ايمان داشتند، چنين كارهايى نمى‌كردند.

مقصود آنها از دوستى با مشركان، شكست اسلام و مسلمين است. ممكن است اين دوستى، واقعى باشد.

(وَ لكِنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ فاسِقُونَ‌): در اينجا آنها را بوسيله «فسق» مذمت مى‌كند، اگر چه «كفر» براى مذمت، مناسبتر است. لكن بدو جهت، آنها را بوسيله فسق مذمت كرده است:

1- مقصود اين است كه آنها از امر خدا خارج هستند. اين معنى از فسق استفاده ميشود نه از كفر.

2- فاسق كافر، كسى است كه در كفر خود متمرد باشد. اين جمله دلالت دارد بر اينكه آنها در كفر خود متمرد نيز بودند.