استدلال به آيه بر عدم عفو

برخى گفته‌اند: اين آيه، دليل است بر اينكه: عفو از گناهان، جايز نيست.

پاسخ كسانى كه معتقدند كه: عموم در لغت، داراى الفاظ مخصوصى نيست و هر لفظى ممكن است بمعناى عموم بكار رود، مسلم نمى‌دانند كه اين آيه شامل حال تمام كسانى كه بنحوى از انحاء منكر كارى زشت مى‌شوند، باشد. بلكه ممكن است مقصود، بعضى از آنان باشد، چنان كه ابن عباس و جز او گفته‌اند:

و انگهى آنان اتفاق كرده‌اند بر اينكه: اين آيه مخصوص است كه توبه كند يا مرتكب معصيت صغيره شده باشد مشمول اين آيه شريفه نيست.

پس آيه شريفه به اتفاق همه مفسران قرآن شامل حال دو دسته از گنهكاران- توبه كار و آنكه گناهش صغيره باشد- نمى‌شود حال كه چنين است براى ما رواست كه آنهايى كه مورد تفضل الهى قرار گرفته و عفو خداوند شامل حالشان شده است، نيز از عموم آيه، جدا و مستثنى بدانيم. اين مطلب- بحمد اللَّه- آشكار است.

(وَ مَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‌ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ‌): قيد ايمان، براى نشان دادن اين حقيقت است كه هيچ طاعت و عمل نيكويى بدون ايمان فايده ندارد.

(فَأُولئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَ لا يُظْلَمُونَ نَقِيراً): زنان و مردانى كه با داشتن ايمان، كارى شايسته انجام دهند، داخل بهشت مى‌شوند و كمترين ستمى به آنها نمى‌رسد.

با اين آيه، خداوند متعال، همه اهل تكليف را- اعم از زن و مرد- وعده داده است كه هر گاه اهل ايمان باشند و خدا را به يكتايى پرستش كنند و پيامبر گرامى را تصديق نمايند، آنها را داخل بهشت گرداند و در آنجا سكونت دهد و از ثواب و مزدى كه استحقاق دارند به اندازه ذره‌اى از آن نكاهد.

هم چنان كه در آيه پيش، بطور عموم مردم بد كار را تهديد بكيفر كرد، در اين آيه نيز مردم نيكو كار را بطور عموم، وعده پاداش و بهشت داد، تا مؤمنين ميان بيم و اميد، قرار گيرند.