نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 242
امرء القيس گويد. «و رضت فذلت صعبة الى
اذلال» يعنى او را رام كردم و چه خوب رام شد. در اينجا در حقيقت «رضت» به معناى
«اذللت» است.
مقصود
در آيه پيش خداوند پرده از روى نيرنگ يهوديان و قصد سوء ايشان نسبت
به پيامبر برداشت و در باره دفع شر ايشان سخن گفت، اكنون در باره احوال ايشان و
پليدى باطن و زشتى عادت آنها در خيانت به پيامبران سخن مىگويد، تا خاطر پيامبر را
از رفتار و قصد سوء ايشان تسليت دهد. فرمود.
(وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ). خداوند از بنى اسرائيل پيمان محكم گرفت و آنها پيش او سوگند ياد
كردند كه عبادت خود را براى او خالص كرده، به پيامبرانش ايمان آوردند و احكامش را
اطاعت كنند( وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً): موسى را مامور كرديم كه از دوازده قبيله يهود، دوازده نفر مامور
كند تا همچون ديدهبانان به سرزمين شام رفته، اخبار آنجا و خصوصيات مردم آن منطقه
را براى بنى اسرائيل شرح دهند. وى از هر قبيلهاى نقيبى امين، برگزيد و آنها را به
ماموريت فرستاد. اينان بموقع بازگشت، قوم خود را از جنگ ايشان منع كردند، زيرا
آنها را نيرومند، يافته بودند، تنها دو تن از اين دوازده تن- كالب بن يوفنا و يوشع
بن نون- مردم يهود را بجنگ تشويق كردند.
اين معنى از مجاهد و سدى است.
حسن و جبايى گويند: يعنى از هر قبيلهاى بر آن پيمان ضامنى گرفتيم.
قتاده گويد: يعنى از هر قبيلهاى گواهى گرفتيم. بلخى گويد: ممكن است اين دوازده
تن، پيامبران يا پيشوايان يهود باشند. ابو مسلم گويد: آنها به پيامبرى برگزيده
شدند تا دين را بر پاى دارند و تورات را به يهوديان تعليم دهند و آنها را
بدستورهاى الهى امر كنند.
(وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ):
ربيع گويد: خطاب به نقباست. اكثر مفسران گويند:
خطاب به بنى اسرائيل است كه خداوند از آنها پيمان گرفت. ممكن است
نقبا نيز
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 242