نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 14
سفر چه مىگوييد؟ چگونه است و چند ركعت بايد
خواند؟ فرمود: خداوند متعال مىفرمايد:(وَ إِذا ضَرَبْتُمْ
فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ)
از اين رو قصر واجب شده است.
همانطوري كه در حضر بايد نماز را تمام خواند. عرض كرديم: مىفرمايد:
«لا جناح عليكم ان تقصروا من الصلاة» (گناهى بر شما نيست كه از نماز
كم كنيد) و نگفته است: «افعل» (حتماً كم كنيد) پس چگونه قصر در سفر را مثل تمام در
حضر واجب كرده است؟ فرمود: مگر نه در باره صفا و مروه مىفرمايد:
(فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ
يَطَّوَّفَ بِهِما)؟ سوره بقره 158 يعنى كسى كه حج كند يا
عمره بجا آورد، گناهى بر او نيست كه براى حج و عمره طواف بجاى آورد) و مگر نه طواف
واجب است، بدليل اين كه خداوند در قرآن بيان داشته و پيامبر بجاى آورده است؟
همچنين نماز قصر چيزى است كه پيامبر بجاى آورده و خداوند در قرآن بيان فرموده است.
راوى مىگويد: گفتم: اگر كسى در سفر نماز را چهار ركعت بخواند، بايد
اعاده كند يا نه؟ فرمود اگر آيه قصر را بر او خوانده و برايش تفسير كردهاى و چهار
ركعت خوانده است، بايد اعاده كند و اگر آيه قصر را برايش نخواندهاى و از آن خبر
ندارد، لازم نيست اعاده كند و نماز سفر، تمام دور ركعتى است، بجز مغرب كه سه ركعت
است كه قصر ندارد و پيامبر اين نماز را در سفر و حضر سه ركعت خواند:
اين روايت، شاهد اين است كه وظيفه مسافر، غير از وظيفه حاضر است و
طايفه اماميه بر اين مطلب و اينكه نماز مغرب قصر نمىشود اجماع كردهاند و از
پيامبر گرامى اسلام روايت شده است كه فرض مسافر، دو ركعت است بدون اينكه از آن دو
چيزى كم شود. همچنين طايفه اماميه معتقدند كه: خوف، به تنهايى موجب قصر است. لكن
ميان فقها در اين باره اختلاف است.
گروهى از صحابه و تابعين گويند: مقصود خداوند از قصر در آيه، قصر
نماز خوف از نماز سفر است، نه از نماز حضر. زيرا بعقيده آنها نماز سفر، دو ركعت
است
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 14