بيان آيه 148- 149

قرائت‌

«ظلم» به صيغه مجهول قرائت شده، لكن از ابن عباس و سعيد بن جبير و ضحاك و عطاء بن سائب و ديگران، به صيغة معلوم نقل شده است.

ابن جنى گويد: هر دو قرائت، بنا بر استثناى منقطع است يعنى «لكن من ظلم فان اللَّه لا يخفى عليه امره يعنى لكن كسى كه ظلم كند يا ظلم شود، خدا از حالش آگاه است، بدليل: «و كان اللَّه سميعا عليما» و «من» در هر دو قرائت در محل نصب است.

زجاج گويد: يعنى لكن مظلوم به مظلوميت خود، آشكارا شكوه مى‌كند (بنا بر قرائت مشهور) و ظالم، آشكارا ظلم مى‌كند و باكى ندارد (بنا بر قرائت غير مشهور) و جايز است كه «من» در محل رفع باشد به معناى «لا يحب الله ان يجهر بالسوء من القول الا من ظلم» و «من» بدل از «احد» باشد. يعنى خداوند دوست ندارد كه احدى به بدى سخن گويد مگر شخص مظلوم (لا يحب اللَّه ان يجهر احد بالسوء من القول الا المظلوم) زجاج گويد: وجه ديگرى نيز محتمل است كه گمان نكنم كسى متعرض آن شده باشد و آن اين است كه بمعناى: «لكن الظالم اجهر و اله بالسوء من القول» يعنى ظالم را بى پرده و آشكارا، بد بگوييد.

مقصود

(لا يُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ‌): گفته‌اند در باره معناى اين جمله اقوالى است:

1- يعنى خداوند دوست ندارد كه بمنظور انتقامجويى، دشنامى داده شود،