نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 10
خداوند اين آيه را نازل كرد:(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذا أُوذِيَ فِي
اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذابِ اللَّهِ ...) (سوره
عنكبوت 10 يعنى برخى از مردم گويند:
ايمان آورديم و چون در راه خدا آزارى بايشان رسد، فتنه مردم را مثل
عذاب خدا قرار مىدهند) مسلمانان، اين آيه را براى ايشان نوشتند. سپس اين آيه نازل
شد:
(ثُمَّ إِنَّ رَبَّكَ لِلَّذِينَ هاجَرُوا مِنْ بَعْدِ ما فُتِنُوا
ثُمَّ جاهَدُوا وَ صَبَرُوا إِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِها لَغَفُورٌ رَحِيمٌ) (سوره نحل 110 يعنى پروردگارت نسبت به آنها كه پس از محنت كشيدن،
مهاجرت كرده و صبر كردهاند، پروردگارت نسبت به ايشان آمرزنده و رحيم است)
مقصود
سپس فرمود:( وَ مَنْ يُهاجِرْ فِي سَبِيلِ
اللَّهِ): كسى كه از اهل شرك جدا شود و از وطن خود بخاطر دينش بسوى سرزمين
اسلام مهاجرت كند ...
(يَجِدْ فِي الْأَرْضِ مُراغَماً كَثِيراً وَ سَعَةً): در روى زمين جاها و جولانگاههاى بسيار و گشايشى در روزى بدست
خواهد آورد. اين معنى از ابن عباس و ضحاك و ربيع است.
مجاهد و قتاده گويند: يعنى راه فرار از سختيها و گشايشى نسبت به نجات
از گمراهى و رسيدن بهدايت، بدست مىآورد. برخى گفتهاند: يعنى از تنگناى
سختگيريهاى مشركين نجات مىيابند و به جايگاهى مىرسند كه از گشايش آزادى و امنيت
برخوردار خواهند بود.
هر كس بخاطر دين از وطن خود فرار كند و بسوى خدا و رسول بشتابد و پيش
از رسيدن به سرزمين اسلام- مدينه- مرگش فرا رسد، ثواب عمل و پاداش هجرتش بر خداوند
متعال است.
(وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً):
خداوند آمرزنده گناهان و به بندگان رحيم و با ايشان رفيق است.
رواياتى كه در باره معناى آيه رسيدهاند
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 6 صفحه : 10