بيان آيه 17 و 18

لغت‌

توبه: اصل توبه بازگشت و حقيقت آن پشيمانى از كار زشت و عزم بر ترك آن است.

اعتدنا: گفته شده است در اصل «اعددنا» بوده و تاء عوض از دال است يعنى آماده كرده‌ايم و برخى هم تاء آن را اصلى و از عتاد دانسته‌اند. عدى بن رفاع گويد:

يعنى: ساز و برگهاى جنگى و لباسهاى عزيزان مقتول بدست او مى‌آيند و سلاحهاى جنگى را براى جنگها گرد مى‌آورد. وقتى مى‌گويند: «عَتَدَ و عَتِدَ» منظور اسبى است كه مهياى جنگ است.

اعراب‌

(الَّذِينَ يَمُوتُونَ‌): محلا مجرور و عطف بر(لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ) است.

مقصود

چون خداوند در آيه پيش خود را بصفت توبه پذيرى و رحم، توصيف كرد، اكنون در باره شرايط توبه سخن مى‌گويد.

(إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ‌): تنها توبه‌اى پيش خداوند مقبول است كه از طرف اشخاصى باشد كه از راه جهالت كار زشتى كنند و بزودى در صدد توبه برآيند. كلمه «انما» هم داراى معنى نفى و هم داراى معنى اثبات است. يعنى توبه‌اى نيست مگر بر كسانى كه ...

(لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ) «بجهالة ثم يتوبون من قريب: در معناى جهالت، وجوهى ذكر شده است:

1- هر معصيتى كه از انسان سر زند، از راه جهالت است، اگر چه از روى عمد