نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 70
بيان آيه 17 و 18
لغت
توبه: اصل توبه بازگشت و حقيقت آن پشيمانى از كار زشت و عزم بر ترك
آن است.
اعتدنا: گفته شده است در اصل «اعددنا» بوده و تاء عوض از دال است
يعنى آماده كردهايم و برخى هم تاء آن را اصلى و از عتاد دانستهاند. عدى بن رفاع
گويد:
تاتيه اسلاب الاعزة عنوة
قمراً و يجمع للحروب عتادها
يعنى: ساز و برگهاى جنگى و لباسهاى عزيزان مقتول بدست او مىآيند و
سلاحهاى جنگى را براى جنگها گرد مىآورد. وقتى مىگويند: «عَتَدَ و عَتِدَ» منظور
اسبى است كه مهياى جنگ است.
اعراب
(الَّذِينَ يَمُوتُونَ): محلا مجرور و عطف بر(لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ) است.
مقصود
چون خداوند در آيه پيش خود را بصفت توبه پذيرى و رحم، توصيف كرد،
اكنون در باره شرايط توبه سخن مىگويد.
(إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ):
تنها توبهاى پيش خداوند مقبول است كه از طرف اشخاصى باشد كه از راه جهالت كار
زشتى كنند و بزودى در صدد توبه برآيند. كلمه «انما» هم داراى معنى نفى و هم داراى
معنى اثبات است. يعنى توبهاى نيست مگر بر كسانى كه ...
(لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ)
«بجهالة ثم يتوبون من قريب: در معناى جهالت، وجوهى ذكر شده است:
1- هر معصيتى كه از انسان سر زند، از راه جهالت است، اگر چه از روى
عمد
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 70