نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 308
دروغ گويد و اظهارش از روى حقيقت نيست، عجله
مكنيد.
(وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ
مُؤْمِناً): به كسى كه شما را به تحيت اهل اسلام سلام دهد يا بدليل اينكه پيرو
كيش شماست، با شما مسالمت كند، مگوييد: ايمانت دروغين است و اسلام تو از روى ترس
از كشته شدن است. يا اينكه مگوييد: در امان نيستى.
(تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَياةِ الدُّنْيا): و
مقصود شما از اين واكنش، طلب غنيمت و مال و متاع زندگى دنياست كه بقا و دوامى
ندارد.
(فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ كَثِيرَةٌ): و
اگر خداوند را اطاعت كنيد و امر او را گردن نهيد، از قدرت او نعمتها و روزيهاى
بيشترى مىتوان اميد و انتظار داشت. و برخى گفتهاند:
يعنى اگر از كشتن مؤمن، خوددارى كنيد، پيش خداوند پاداشهاى بسيارى
براى شما ذخيره شده است.
(كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ):
در باره معناى اين جمله اختلاف شده است: سعيد بن جبير گويد: يعنى همانطورى كه اين
مؤمن مقتول ايمان خود را از مردم خود پوشيده مىداشت براى اينكه از ايشان به او
صدمه و آسيبى نرسد، شما نيز سابقاً دين خود را از مردم خود مخفى مىداشتيد كه
مبادا به شما صدمهاى برسانند.
ابن زيد و جبايى گويند: يعنى همانطورى كه اين مقتول كافر بود و
خداوند او را هدايت كرد، شما نيز كافر بوديد و بوسيله خداوند متعال هدايت شديد.
مغربى گويد: يعنى شما نيز خوار و تنها بوديد و هر گاه تنها بجايى
مىرفتيد، مىترسيديد كه گرفتار دست دشمنان گرديد.
(فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ):
در اين باره دو قول است: 1- خداوند بر شما منت گذاشت بوسيله اينكه دين خود را ظاهر
كرد و اهل دين را عزت بخشيد و شما دين خود را پس از مدتها كتمان و خفا، ظاهر
كرديد. اين قول از سعيد بن جبير است 2- يعنى خداوند توبه شما را پذيرفت.
(فَتَبَيَّنُوا): مجدداً اين لفظ را تكرار
مىكند و منظور اين است كه پس از طولانى
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 308