بيان آيه 94

قرائت‌

اهل كوفه، بجز عاصم در هر دو مورد «فتثبتوا» و ديگران «فتبينوا» خوانده‌اند. ابو على گويد: وجه قرائت اول اين است كه تثبت بر خلاف اقدام و بمعناى تانى و ملايمت است كه مناسب اين مورد مى‌باشد. وجه قرائت دوم اين است كه تبين گاهى از تثبت، محكمتر است. چنان كه وارد شده: «التبين من اللَّه و العجلة من الشيطان» يعنى دقت در كارها از جانب خداوند و عجله از جانب شيطان است. در اين جمله، تبين و عجله در مقابل يكديگر قرار گرفته‌اند و اين خود دليل اين است كه تبين و تثبت، به يكديگر نزديك هستند. شاعر اين كلمه را به معناى توقف و زجر بكار برده است:

يعنى اى پسر تيم، آيا زيد منات را بيم مى‌دهى، توقف كن و ببين كه بيم دادن در كجا ترا گمراه كرده است؟

شاميان و اهل مدينه و حمزه و خلف «السلم» را بدون الف و ديگران «السلام» را به الف خوانده‌اند و از عاصم «السلم» بكسر سين روايت شده است.

ابو على گويد: قرائت «السلام» بنا به دو احتمال است: يكى اينكه بمعناى تحيت و درود باشد. يعنى هر كس شما را به رسم مسلمانان تحيت گويد و سلام كند، مگوييد:

از روى ترس است، بلكه شمشير را از او بگردانيد. ديگر اينكه: به كسى كه با شما جنگ نمى‌كند مگوييد: مؤمن نيست. ابو الحسن گويد: وقتى كه گويند: «فلان سلام» منظور اين است كه با كسى آميزش ندارد و از مردم بركنار است. و قرائت «السلم» بمعناى انقياد و مسالمت است نسبت به مسلمانان. نظير:(وَ أَلْقَوْا إِلَى اللَّهِ يَوْمَئِذٍ السَّلَمَ)