بيان آيه 91

شان نزول‌

در اينكه منظور از اين آيه چه كسانى هستند، اختلاف شده است:

1- ابن عباس و مجاهد گويند: اين آيه در باره كسانى نازل شده است كه نزد پيامبر مى‌آمدند و از روى ريا باو سلام مى‌دادند، سپس نزد قريش مى‌رفتند و در برابر بتها تعظيم مى‌كردند. منظورشان اين بود كه از هر دو طرف- از مسلمانان و از قوم خود- ايمن باشند. خداوند رفتار آنها را ناپسند شمرد.

2- سدى گويد: آيه در باره نعيم بن مسعود اشجعى كه ميان پيامبر و مشركين، مطالب را نقل مى‌كرد، نازل شده است.

3- از امام صادق (ع) روايت شده است كه: آيه در باره عيينة بن حصن فزارى نازل شد. او پس از آنكه بلادشان دچار خشكسالى و قحطى گرديد، خدمت پيامبر آمد و پيشنهاد كرد كه در يك نخلستان بماند و پيامبر كارى به كارش نداشته باشد. او منافقى ملعون بود كه پيامبر وى را احمقى ناميد كه در ميان كسان خود، مطاع و مورد احترام است.

مقصود

اكنون خداوند بشرح حال طايفه ديگرى از منافقان مى‌پردازد و مى‌فرمايد:

(سَتَجِدُونَ آخَرِينَ‌): بزودى مردمان ديگرى غير از آنان كه قبلا وصف كردم، مى‌يابيد.

(يُرِيدُونَ أَنْ يَأْمَنُوكُمْ‌): كه مى‌خواهند از شما ايمن بمانند، از اينرو اظهار اسلام، مى‌كنند.

(وَ يَأْمَنُوا قَوْمَهُمْ‌): و مى‌خواهند از قوم خود ايمن بمانند، از اينرو با آنان نيز اظهار