بيان آيه 84

لغت‌

نكول: خوددارى كردن از كارى بجهت ترس. نكال، چيزى كه عبرت براى ديگران قرار گيرد و تنكيل: عقوبت و كيفر.

مقصود

در اين آيه، مجدداً امر بجهاد كرده، مى‌فرمايد:

(فَقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌): در راه خدا جهاد كن.

در باره «فاء» گفته‌اند: دو قول است:

1- جواب است از:(وَ مَنْ يُقاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ ...) (آيه 74) پس معنى اين است: اگر اجر عظيم مى‌خواهى، در راه خدا جهاد كن.

2- متصل به:(وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ...) (آيه 75) اين قول از زجاج است. يعنى در ترك جهاد، بهره‌اى نصيب تو نمى‌شود كه آن را ترك كنى. اين خطاب تنها متوجه پيامبر است و خداوند خود او را بجهاد در راه خدا امر مى‌كند.

(لا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ‌): تو مسئول كار خود هستى و از كارهاى ديگران ضررى بتو نخواهد رسيد، پس تخلف منافقان از جنگ، ناراحت مباش كه ضرر آن دامنگير خودشان مى‌شود.

(وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ‌): مؤمنان را به جهاد تشويق كن.

(عَسَى اللَّهُ أَنْ يَكُفَّ بَأْسَ الَّذِينَ كَفَرُوا): شايد خداوند از سختگيرى كافران منع كند.

حسن گويد: وقتى خداوند در كلام خود «عسى» (شايد) بگويد، منظورش وجوب و لزوم است زيرا هر گاه كريم مردم را نسبت بنويدى به طمع بيندازد، در حقيقت‌