نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 264
مؤمن را دچار ترس و نگرانى مىسازد. سپس
مىفرمايد:
(وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ
مِنْهُمْ): اگر سكوت مىكردند تا پيامبر و اولو الامر- كه بقول امام صادق (ع)
ائمه معصومين هستند- اظهار مىكردند، ديگران هم اطلاع حاصل مىكردند.
اختلاف در باره اولو الامر
1- سدى و ابن زيد و ابو على و جبايى گويند: اولو الامر، فرماندهان
سريّهها- جنگهايى كه پيامبر در آنها حضور نداشت- و واليان هستند.
2- حسن و قتاده و ديگران گويند: اولوا الامر، علما و فقهاى ملازم
پيامبر بودهاند، زيرا آنان اگر از حقيقت آن اخبار وحشتناك از پيامبر سؤال
مىكردند، علم پيدا مىكردند. زجاج نيز همين نظر را اختيار كرده است.
ابو على جبايى گويد: اين نظر صحيح نيست، زيرا اولو الامر به كسانى
گفته مىشود كه زمامدار مردم باشند.
(لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ:) 1-
زجاج گويد، يعنى آنان كه در پى استخراج خبر هستند، مىفهمند.
2- ابن عباس و ابو العاليه گويند: يعنى آنان كه در تجسس آن هستند.
3- ضحاك گويد: يعنى آنها كه در جستجوى خبر هستند.
4- عكرمه گويد: يعنى آنان كه از اخبار سؤال مىكنند. وى گويد:
استنباط خبر، يعنى سؤال كردن آن از پيامبر.
بديهى است كه همه اين معانى به يكديگر نزديك هستند.
(مِنْهُمْ): اين ضمير، بقولى به اولو
الامر برمىگردد، چنان كه ظاهر كلام همين است و بقولى به منافقان يا مسلمانان ضعيف
برمىگردد.
(وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ): اگر الطاف خداوند و رحمتش شامل حال شما نمىشد.
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 264