بيان آيه 75

لغت‌

ولدان: جمع ولد. كلماتى كه بر اين وزن هستند بيشتر بر وزن «فعال» جمع بسته مى‌شوند، مثل: جبل، جبال و مثل: جمل، جمال و گاهى بر وزن «فعلان» مثل:

ولدان، و مثل: خرب، خربان و مثل: برق، برقان و ...

اعراب‌

ما: اسم استفهام، مبتدا( لا تُقاتِلُونَ‌): محلا منصوب و حال يعنى: «اى شيئى لكم تاركين للقتال» و المستضعفين: مجرور و عطف بر «فى سبيل اللَّه» مبرد گويد: عطف است بر «اللَّه» الظالم: صفت قريه است لكن در حقيقت صفت براى اهل قريه است و چون بمنزله فعل است، صفت بودن آن از قريه- كه مؤنث است- مانعى ندارد. اين موضوع در صفت تفضيل كه بمنزله فعل نيست، غير جايز است بنا بر اين نمى‌گوييم: «مررت برجل خير منه ابوه» كه خير صفت «ابو» است نه «رجل»

مقصود

در اين آيه خداوند ترغيب مى‌كند كه ناتوانان را نجات بدهند، از اينرو مى‌فرمايد:

(وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌): چه عذرى داريد كه در راه اطاعت خدا و عزت بخشيدن دينش جهاد نمى‌كنيد، در حالى كه همه اسبابى كه جهاد را لازم مى‌سازند، فراهم شده‌اند؟

(وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ‌): و در راه يارى اشخاص ناتوان و بقولى در راه عزت بخشيدن و دفاع از آنان، چرا جنگ نمى‌كنيد؟

(مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ‌): اشخاص ناتوان عبارتند از مردان و زنان و اطفال.