نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 205
بيان آيه 60 و 61
لغت
طاغوت: مبالغه طاغى، بسيار سركش. هر چه جز خدا پرستش شود، طاغوت است
كه گاهى هم بت ناميده مىشود و گاهى هم از اعمال پليد شيطانى شمرده مىشود.
هر كس كه بر خلاف حكم خدا حكم كند، طاغوت خوانده مىشود.
ضلال: هلاك شدن بخاطر انحراف از راه راست و طريق هدايت. براى اين
كلمه مشتقاتى است كه در همه آنها همين نكته وجود دارد و در سوره بقره، ذيل(وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ)
(آيه 26) شرح دادهايم.
تعالوا: اصل اين كلمه از «علو» است، هر گاه بكسى بگويند: «تعال» يعنى
بسوى من ببالا بيا. پس تعالوا يعنى بالا بياييد.
(يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُوداً): يعنى از تو اعراض
مىكنند. اين فعل ممكن است متعدى هم بكار رود مثل: «صددته عن فلان» يعنى او را از
فلان چيز منع كردم. نظير اينكه مىگويند: «رجعت انا و رجعت غيرى» يعنى رجوع كردم
من و رجوع دادم غير خود را.
اعراب
صدوداً: مفعول مطلق تاكيدى مثل(كَلَّمَ اللَّهُ مُوسى تَكْلِيماً) (سوره نساء 164) يعنى سخن
خدا با موسى، حقيقة سخن بود نه اينكه به چيزى مثل سخن بود.
برخى گفتهاند يعنى: «تكليماً شريفاً عظيما» (سخن گفتنى شريف و عظيم)
در اين صورت مفعول مطلق نوعى خواهد بود بنا بر اين در باره آيه مورد بحث مىتوان
گفت:
يصدون عنك صدوداً عظيما»
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 205