نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 135
بدنبال آن مطلب، خداوند وظيفه سرپرستى زنان
را بمردان محول كرده، مىفرمايد:
(الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ):
مردان سرپرست و در تدبير زندگى و تربيت و تعليم مسلط بر زنان هستند.
(بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْضٍ): بواسطه اينكه بعضى را بر بعضى فضيلت بخشيده است. اين جمله علت قيم
بودن مردان را نسبت به زنان بيان مىدارد و مىگويد.
بخاطر اينكه مردان از لحاظ علم و عقل و حسن راى و تصميم بر زنان
برترى دارند، سرپرستى ايشان را بمردان واگذار كرده است.
(فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ): زنان شايسته، مطيع
امر خداوند و شوهران خود هستند.
قتاده و ثورى چنين گفتهاند. و شاهد آن اين آيه است:(يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ)
«سوره آل عمران آيه 43) يعنى اى مريم، بر طاعت خداوند قيام كن.
(حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ:) آن زنان، در غيبت شوهران
ناموس خود را حفظ مىكنند.
اين معنى از قتاده و عطا و ثورى است و ممكن است گفته شود: آنان در
غيبت شوهران، حافظ اموال ايشان بودند، حقوق و احترامشان را حفظ مىكنند بهتر است
حمل بر هر دو معنى شود، زيرا منافاتى ميان آنها نيست،(
بِما حَفِظَ اللَّهُ): به سبب اينكه خداوند ايشان را در مهرها
و الزام شوهران به نفقه حفظ كرده است. برخى گفتهاند: يعنى بواسطه حفظ خداست كه
آنها مىتوانند حافظ مال و ناموس شوهران باشند.
(وَ اللَّاتِي تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ
فِي الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَ): زنانى كه از عصيان آنها
مىترسيد و بيم داريد كه در صدد تسلط بر شما برآيند و با شما بمخالفت پردازند،
نخست آنها را نصيحت كنيد و اگر نصيحت، موثر واقع نشد، آنها را در بسترشان تنها
گذاريد، اين معنى از سعيد بن جبير است. وى گويد: منظور اين است كه از آميزش با
ايشان خوددارى كنيد و علت اينكه به ترك خوابگاه امر كرده، اين است كه آميزش، مخصوص
خوابگاه است. حسن و قتاده و عطا گويد: منظور اين است
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 135