بيان آيه 26 27 28

اعراب‌

در لام‌(لِيُبَيِّنَ لَكُمْ) سه قول است: 1- يريد اللَّه لان يبين لكم و معناى «ان» استقبال است 2- لام آمده است براى اينكه از ما بعد آن اراده مصدر شده است يعنى «لارادة البيان» 3- يريد اللَّه لما يريد ليبين.

لكن هيچيك از اينها صحيح نيست بلكه مفعول آن محذوف است يعنى: يريد اللَّه تبصيركم ليبين لكم و ...

مقصود

پس از آن كه خداوند ازدواج‌هاى حلال و حرام را شرح داد، مى‌فرمايد اين احكام بخاطر مصالح و منافع بندگان است.

(يُرِيدُ اللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمْ‌): اراده خداوند اين است كه احكام دين و دنيا و امور معاش و معاد شما را بيان كند.

(وَ يَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ‌): در اين باره دو قول است:

1- خداوند مى‌خواهد شما را به راه گذشتگان كه اهل حق بوده‌اند هدايت كند تا بايشان اقتدا كنيد و آثار آنها را پيروى كنيد كه صلاح شما در آن است.

2- خداوند مى‌خواهد سنت گذشتگانى كه اهل حق و باطل بوده‌اند براى شما روشن سازد تا به روش آنها بصيرت پيدا كنيد و از طريقه آنها اجتناب نماييد.

(وَ يَتُوبَ عَلَيْكُمْ‌): توبه شما را بپذيرد. يعنى شما را بتوبه دعوت مى‌كند و ترغيب مى‌كند كه براه توبه داخل شويد. از اين آيه استفاده مى‌شود كه مسلك جبرى مذهبان باطل است، چه معناى آن اين است كه خداوند فقط خير و صلاح بندگان مى‌خواهد[1]

[1]- جبريان، همان اشاعره هستند. بنا بر مسلك جبر، انسان، موجود دست و پا بسته‌اى( است كه تسليم محض و آلت اجراى اراده خداوند است و از خود هيچگونه اختيارى ندارد.

بنا بر اين، انسان مسئول اعمال بد خود نيست، همانطورى كه اعمال نيكوى او نيز ارزشى ندارد.

لكن ما معتقديم كه: انسان از آزادى اراده و اختيار، برخوردار است. بنا بر اين در برابر كار هاى بد خويش، مسئول و در برابر كردارهاى پسنديده خود ممدوح و ماجور است. اين عقيده، ملهم از تعليمات قرآن و پيامبر گرامى و ائمه بزرگوار است. آيه بالا يكى از دلايل متقن بر ابطال مسلك جبر است، زيرا توبه كردن، از كسى صحيح است كه در كردار خود آزادى و اختيارى داشته باشد. بعلاوه، آيه مفيد اين است كه خداوند فقط، خير انسان را مى‌خواهد و كسى را به بدى و گناه، اجبار نمى‌كند.