نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 107
صاحبانشان ازدواج كنيد و مهرشان را آن طورى
كه توافق كردهايد و عقد را بر آن اجرا كردهايد بپردازيد. از اين جمله چنين
استفاده مىشود كه ازدواج كنيزان بدون اجازه مالكانشان صحيح نيست. برخى گفتهاند:
«بالمعروف» يعنى بدون اينكه ضرر و زيانى وارد سازيد.
(مُحْصَناتٍ غَيْرَ مُسافِحاتٍ):
با آنها كه پاكدامن بوده، اهل زنا نيستند، ازدواج كنيد برخى گفتهاند: يعنى زنان
شوهر دارى كه زنا نمىكنند. اين كلمه «محصنات» بفتح صاد و كسر آن هر دو قرائت شده است.
(وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ): و
همچنين بطور مخفيانه رفيقى براى خود انتخاب نكردهاند چه برخى از مردان بطور
مخفيانه با زنى دوست مىشدند و زنا مىكردند و همچنين زنان.
ابن عباس گويد: مردمى در جاهليت بودند كه زناى آشكار را حرام
مىشمردند ولى زناى پنهان را جايز مىدانستند. خداوند از زناى آشكار و پنهان هر دو
منع فرمود بنا بر اين(: غَيْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ
أَخْدانٍ) يعنى آن زنانى كه از زناى آشكار و پنهان خوددارى مىكنند.
(فَإِذا أُحْصِنَ): كسى كه بضم همزه و كسر صاد
قرائت كرده، اين طور معنى مىكند:
هنگامى كه كنيزان تزويج كنند و شوهرانشان آنها را در حيطه همسرى خود
قرار دهند اين عقيده از ابن عباس و سعيد بن جبير و مجاهد و قتاده است. و كسى كه
بفتح همزه و صاد قرائت كرده است چنين معنى مىكند: هنگامى كه اسلام بياورند. اين
عقيده از عمر بن الخطاب و ابن مسعود و ابراهيم و شعبى و سدى است، حسن گويد: يعنى
اسلام و شوهر، او را در حصار مىگيرند.
(فَإِنْ أَتَيْنَ بِفاحِشَةٍ): اگر زنا كنند.
(فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ ما عَلَى الْمُحْصَناتِ مِنَ الْعَذابِ): بايد نصف حد زنان آزاد بر آنها جارى كرد و آنها را پنجاه تازيانه
زد.
(ذلِكَ لِمَنْ خَشِيَ الْعَنَتَ مِنْكُمْ):
نكاح با كنيزان براى كسانى است كه بترسند گرفتار معصيت و زنا شوند و كيفر دنيوى و
اخروى زنا دامنگيرشان شود. اكثر مفسران
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 5 صفحه : 107