بيان آيه 188

شأن نزول:

آيه درباره يهود است كه از تجليل مردم درباره ايشان و نسبت دادن ايشان به دانش خوشحالى ميكردند. (از ابن عباس).

گفته‌اند درباره منافقانست كه بر تخلف بر جهاد با پيغمبر اتحاد ميكردند و چون مسلمين از جهاد برگشتند عذر تراشى نموده پوزش مى‌طلبيدند و دوست داشتند كه بر كار خود كه از ايمان بدور بود ستايش شوند. (از ابى سعيد خدرى).

تفسير:

اينك خداوند خصلتى زشت ديگر از يهود را بيان ميدارد:

(لا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِما أَتَوْا)- گمان مبر كسانى كه از نفاق خود خوشدلند.

(وَ يُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِما لَمْ يَفْعَلُوا)- و دوست دارند كه بر آنچه ندارند (يعنى ايمان) ستايش شوند.

گفته‌اند مراد يهود است كه از كتمان مقام پيامبر و نبوت او كه در تورات مذكور بوده خوشحال بودند و علاقه‌مند بودند كه بعنوان پيشوا شناخته شوند.

ابو القاسم بلخى گويد: يهود ميگفتند كه ما پسران و دوستان خداييم و چنين نبودند بلكه مشرك و منافق بودند- و اين قول از حضرت باقر (ع) روايت شده.

و قول قويتر اينست كه مراد همان كسانى هستند كه در آيه قبل گفته شد كه خدا از ايشان پيمان گرفت كه امر محمد 6 را بيان نمايند و اكثر اهل تأويل بر اين قول رفته‌اند.

(فَلا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفازَةٍ مِنَ الْعَذابِ‌)- يعنى گمان مبر كه از آتش دور باشند و نجات يابند.

(وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌)- يعنى عذابى دردآور بر ايشان خواهد بود.