خود را دارند (از سدى).

و گفته‌اند مراد از( (بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا)) يعنى مؤمنان در فضل و مقام بآنها نرسيده‌اند ولى بواسطه ايمان مقامى عظيم دارند. (از زجاج).

(أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ‌)- يعنى بشارت ميدهند كه بيم و اندوهى بر ايشان نيست زيرا اين جمله بدل از:(بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ) است زيرا شهيدان در نزد خدا در حال عدم حزنند. پس استبشار در اينجا براى نبودن حزن بر لاحقين ميباشد و معنى آيه روى اينحساب چنين است:

يعنى شهداء براى بازماندگان خود ترسى ندارند زيرا خداوند سرپرستى آنها را بعهده دارد و بر اموالى كه پشت سر نهاده‌اند اندوهى نمى‌خورند زيرا خداوند در عوض آن اجر جزيل و بزرگتر بايشان خواهد داد.

و گفته‌اند: مراد اينست كه از گناهان گذشته خوفى بر آنها نيست زيرا خداوند گناهانشان را با شهادت پاك ميسازد و از مفارقت دنيا اندوهى بخاطر ندارند چون از لقاء آخرت بى‌اندازه خرسند و شادمانند.

(يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ‌)- يعنى: اينان كه شهيدان راه خدايند در نزد خدا روزى ميخورند از نعمتهايى كه خداوند از فضل خويش بآنها داده سخت خوشحالند.

فضل و نعمت دو كلمه‌اند كه براى معنى واحد تعبير ميشوند و درباره علت تكرار اين هر دو كلمه دو قول است:

1- نعمت آن چيزهايى است كه بواسطه طاعت مستحق آنها گشته‌اند و فضل اضافاتى است كه بطور مضاعف به آنها داده ميشود.

2- براى تأكيد و جا گرفتن معنى است در ذهن و براى مبالغه است.

(وَ أَنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ‌): يعنى شهيدان مى‌دانند و بهم بشارت مى‌دهند كه خداوند جزاى مؤمنان را بسيار زياد ميگرداند و علت اينكه اين جمله را ذكر كرده با اينكه غير شهيدان هم مى‌دانند كه خداوند اجر مؤمن را ضايع نميكند اينست‌