مراد اينست كه اين سخنان گفتند تا مؤمنان را از جهاد باز دارند و نتوانستند و مؤمنان به جنگ رفته غنيمت و فتح نصيبشان شد و اين امر موجب حسرت آنها گرديد.

و گفته‌اند معنى آيه اينست كه همچون اين كفار مباشيد و اينسخنان مگوييد كه خداوند اين حرفها را موجب الزام حسرت و حزن در قلوب ايشان قرار دهد چون آنچه گمان ميكردند خلاف در آمد و بآرزويشان نرسيدند و عزت پيروزى و غنيمت را نيز از دست دادند.

(وَ اللَّهُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ‌)- يعنى خداست كه در سفر و حضر ميميراند و اجلى را كه او مقدر كرده كس نتواند بتأخير اندازد و يا جلو آرد و هيچكس نتواند قضا و قدر او را بگرداند.

اين جمله مردم را از تخلف از جهاد بواسطه ترس از قتل باز ميدارد زيرا زنده كردن و ميراندن بدست خداست.

(وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ)- يعنى خداوند بينا است باعمال شما و گفته‌اند يعنى داناست و اين جمله متضمن ترغيب بر اطاعت و ترساندن از معصيت خداست.

سپس خداوند مسلمين را بر جهاد تحريك و تشويق ميكند و ميفرمايد كه شهادت در راه خدا از اموال و ثروت اينجهان بهتر است كه:

(وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ‌)- اى مؤمنان اگر كشته شويد.

(فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌)- يعنى در جهاد.

(أَوْ مُتُّمْ‌)- يا در راهى كه به جهاد با كفار ميرويد بميريد مستحق خواهيد شد.

(لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَحْمَةٌ)- مغفرت خدا يعنى گذشت او از گناهان شما و رحمت او را يعنى ثواب و بهشت را و اينها.

(خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ‌)- بهتر است از اموال و مقاصد دنيايى: اين قسمت متضمن تسليت بر مؤمنان است در مصيباتى كه در راه خدا ديده‌اند و نيز تقويت دلها و آسان كردن مرگ و شهادتست برايشان.

(وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ‌)- يعنى چه بميريد و چه كشته شويد