بيان آيه 111- 112

مورد و شأن نزول:

مقاتل گويد: سران يهود مثل كعب و ابى رافع و ابى ياسر و كنانه و ابن صوريا به مؤمنان خود مثل عبد اللَّه بن سلام و اصحاب او كه اسلام را پذيرفته بودند طعن و سرزنش كردند پس اين آيه آمد:

معنى و مقصود:

(لَنْ يَضُرُّوكُمْ‌): خداوند مؤمنان را وعده داد كه: منصور و پيروز خواهند بود و اهل كتاب بر ايشان قدرت پيدا نخواهند كرد و از ايشان ضررى بآنها نخواهد رسيد مگر اذيت و رنجى ناچيز از زبان ايشان. درباره معنى اين اذيت اندك «اذى» اختلاف شده بعضى گفته‌اند همان دروغ بستن بخدا و تحريف كتاب الهى است و بعضى گفته‌اند كلام‌هاى گزنده‌اى بوده كه به مؤمنان ميگفتند.

(وَ إِنْ يُقاتِلُوكُمْ‌): «اگر اذيت آنها از زبان تجاوز كند و بچنگ بكشد».

(يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبارَ): «منهزم خواهند شد».

(ثُمَّ لا يُنْصَرُونَ‌): بواسطه كفرشان «يارى نخواهند شد».

در اين آيه دلالتى است بر صحت نبوت پيغمبر ما 6 زيرا آنچه خبر داده بى كم و كاست واقع شده زيرا يهود مدينه از بنى قريظه و بنى المصطلق و بنى قينقاع و يهود خيبر كه با پيغمبر اكرم و مسلمين جنگيدند نتوانستند در برابر آنها پايدارى نمايند و شكست خورده پراكنده گشتند و به مسلمين از ايشان رنجى جز دشنام نرسيد.

(ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ)- ذلت بر ايشان ثابت خواهد بود و احاطه خواهد داشت.

و ضرب بمعنى (خيمه) زدن است و در اينجا بطور استعاره بكار رفته زيرا همانطور كه خيمه سرپا و ثابت مى‌ايستد ذلت هم بر ايشان ثابت خواهد بود (از ابى مسلم)