نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 118
بيان آيه 69
لغت:
ود: آرزو (ى همراه با دوستى) است و از اينرو براى گذشته و حال و
آينده هر سه صلاحيت دارد و بهمين جهت با لو ميتواند استعمال شود ولى محبت و اراده
چنين نيست زيرا آنها فقط بآينده تعلق ميگيرند. و لذا جايز نيست گفته شود و ارادوا
لو يضلونكم (يعنى با لو بكار رود) زيرا اراده در حكم خواستن و انجام حتمى فعل است
و جارى مجراى علت فعل و كار است (و با لو كه ترديد را ميرساند نميسازد) ولى تمنى
آرزو و تصور قلب است نسبت بچيزى بنحوى كه موجب لذت و تمتع نفس انسانى شود و فرق
بين «ود لو تضلوا و بين ود ان تضلوا» اينست كه دومى براى استقبال است و اوّلى نه.
تفسير:
سپس خداوند بيان ميدارد كه اين طايفههاى كافر علاوه بر گمراهى خود
ديگران را هم بگمراهى ميخوانند.
(وَدَّتْ): (تمنى و اراده دارند).
(طائِفَةٌ): (جماعت و دستهاى).
(مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ): (از يهود و نصارى)
و گفتهاند فقط يهود.
(لَوْ يُضِلُّونَكُمْ): (كاش ميتوانستند شما را با
گمراه كردن هلاك ميكردند) و ضلال بمعنى هلاك نيز بكار ميرود.
(وَ ما يُضِلُّونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ):
(و وبال و ضرر گمراه كردن بر نميگردد مگر بخود آنها) زيرا مسلمانان كه دعوت آنها
را نپذيرفتند اسلام را نيز بخاطر دين آنها رها نخواهند كرد ولى گناه دعوت بسوى كفر
بگردن آنها يعنى كفار خواهد ماند. گفتهاند مراد اينست كه هلاك نخواهند كرد مگر
خود را زيرا هلاكى كه نصيب ديگران ميشود
نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 4 صفحه : 118