بيان آيه 237

تفسير:

در اين آيه حكم طلاق در صورتى كه مهر، معين شده ولى تماس حاصل نشده است بيان شده است.

(وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً) خطاب به مردان است كه اگر زنان را طلاق دهيد قبل از تماس با آنها در حالى كه براى آنان مهرى معين كرده‌ايد.(فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ) پس بر شما واجب است پرداختن نصف آنچه معين كرده‌ايد.

(إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ) مگر آنكه اين دسته از زنان بالغ و آزاد بگذرند و ببخشند آن نصف را و از شوهران نخواهند (از ابن عباس و مجاهد و ديگران از اهل علم).

(أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ) يا كسى كه امر نكاح بدست اوست بگذرد كه منظور ولى است (از مجاهد و علقمه و حسن) و همين مطلب از امام باقر و امام صادق 8 نقل شده است و عقيده شافعى نيز همين است با اين فرق كه از نظر ما «ولى» پدر و جد است با بودن پدر بر دختر باكره و غير از پدر و جد كس ديگر ولايت ندارد مگر اينكه پدر و جد بآنها ولايت داده باشند.

بعضى گفته‌اند منظور از كسى كه در دست او است «عقد» شوهر است بنا بر اين معناى عفو و بخشش شوهر اينست كه آن نصف ديگر را كه لازم نبود بپردازد نيز ببخشد يعنى تمام مهر را بدهد. اين وجه از حضرت على 7 نقل شده است و سعيد بن مسيب و شريح و ابراهيم و قتاده و ضحاك نيز گفته‌اند و عقيده ابي حنيفه نيز همين است و اصحاب ما هم روايت كرده‌اند ولى وجه اول ظاهرتر است و عقيده ما همان است بنا بر وجه اول كه منظور، «ولى» باشد اصحاب گفته‌اند كه «ولى» نميتواند همه مهر را ببخشد ولى‌