نام کتاب : ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مترجم- بیستونی، محمد) نویسنده : الشيخ الطبرسي جلد : 3 صفحه : 39
از عمر بن خطاب و ابى مسعود بدرى و ابى
هريره اين مطلب نقل شده است.
عقيده ما اينست كه وضع حمل پايان عده زنى است كه طلاق داده شده و
باردار بوده است ولى زنى كه شوهرش از دنيا رفته است بايد طولانىترين دو مدت (وضع
حمل يا گذشت چهار ماه و ده روز) را عده نگاهدارد. بعقيده ابن عباس و زهرى در ايام
عده وفات زن لازم است كه از آرايش دادن خود و سرمه كشيدن و بيرون رفتن از منزل
خوددارى كند.
ولى بقول «حسن» و يكى از دو روايت از ابن عباس فقط بر زن شوهر مرده
شوهر كردن حرام است و بايد از آن خوددارى كند نه چيز ديگر.
بعقيده ما همه اينها را بايد ترك كند.
(فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ): وقتى عده آنان پايان يافت بر شما باكى نيست. در اينكه طرف خطاب
«عليكم» (بر شما) كيست سه قول گفته شده است:
1- خطاب باولياء زنان است.
2- خطاب به تمام مسلمين است كه بر آنان لازم است از شوهر كردن زن
شوهر مرده در عده جلوگيرى كنند.
3- خطاب بزنان و مردان است يعنى بر اين دسته از زنان و بر شما باكى
نيست كه ...
(فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ): در آنچه نسبت به خود انجام دهند از شوهر كردن و بكار بردن زينت كه
برايش زشت نباشد يا روا و جائز باشد و كلمه «بالمعروف» بهر دو معنا تفسير شده است.
(وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ):
خدا بدانچه انجام ميدهيد آگاه است. اين آيه نسخ كرده است حكم آيه:
(وَ الَّذِينَ)[1]( يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً وَصِيَّةً
لِأَزْواجِهِمْ مَتاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْراجٍ)
(كسانى از شما كه مرگشان رسد و همسرانى از خود باقى گذارند براى همسران خويش معاشى
تا يك سال بدون بيرون كردن وصيت كند) اگر چه اين آيه جلوتر از آن خوانده ميشود.