بيان آيه 13

شرح لغات:

فئه: گروه، و معناى آن در آيه كم من فئة قليله ... گفته شد.

التقتا: برخورد نمودند و دو لغت «تلاقى» و «اجتماع» بيك معنا مى‌باشند.

يؤيد: كمك مى‌كند و نيرو مى‌دهد از «ايد» كه بمعناى نيرو است مانند آيه كريمه‌(داوُدَ ذَا الْأَيْدِ ...) (و داود كه صاحب نيرو و قوه بود.) عبرة: علامت و نشانه و كلمه «عبور» بمعناى نفوذ است از يك طرف به طرف ديگر و به نشانه كه «عبرت» گفته مى‌شود به اين مناسبت است كه بوسيله آن آيت و علامت از منزل جهل، به منزل علم عبور مى‌شود و به كلام «عبارت» ميگويند چون معنا از گوينده به مخاطب مى‌گذرد.

شأن نزول:

اين آيه درباره داستان جنگ بدر نازل شد كه مسلمانان سيصد و سيزده نفر بودند بعدد ياران طالوت كه با او از نهر گذشتند، هفتاد و هفت نفر از مهاجران و دويست و سى و شش نفر از انصار. پرچم‌دار پيغمبر اسلام 6 و مهاجرين «على بن ابى طالب «ع»» و پرچم‌دار انصار، سعد بن عبادة بود.

در ارتش پيغمبر هفتاد شتر و دو اسب بود يكى از مقداد بن اسود و ديگرى متعلق به «مرثد بن ابى مرثد» بود و تمام اسلحه‌هاى مسلمانان عبارت بود از شش «زره» و هشت شمشير. و در آن روز چهارده نفر از مهاجرين و هشت نفر از انصار شهيد شدند.

در تعيين جمعيت مشركين در جنگ بدر اقوالى گفته شده است:

از على (ع) و ابن مسعود نقل شده كه آنها هزار نفر بودند و از قتاده و عروة بن زبير و ربيع نقل شده كه بين هفت صد تا هزار نفر بودند.