بيان آيه 11

شرح لغات:

دأب: عادت و نيز دأب بمعناى كوشش و جديت در كارى مى‌باشد و از همين معنا به معناى عادت منتقل شده است زيرا عادت، نسبت به چيزهايى است كه انسان آنها را زياد انجام داده است.

ذنوب: گناهان جمع ذنب و «ذنب و جرم» بيك معنا مى‌باشند و ريشه و اصل اين كلمه بمعناى دنبال بودن است و چون بدنبال گناه، استحقاق مذمت و سرزنش پيدا ميشود بآن «ذنب» ميگويند همانطور كه به عذاب، بمناسبت اينكه به دنبال گناه، استحقاق آن پديد ميآيد «عقاب» گفته‌اند.

تفسير:

(كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ) در تفسير و معناى دأب در اين آيه وجوهى گفته‌اند:

1- عادت اين كفار در تكذيب به تو (اى محمد) و به آنچه بر تو نازل شده است مانند عادت آل فرعون است در تكذيب پيامبران و آنچه خدا نازل مى‌نمود (از ابن عباس) در اين وجه كلمه «دأب» بمعناى عادت گرفته شده است.

2- كوشش و سعى اين دسته در بدست آوردن پيروزى و غلبه بر تو و نابود كردن كار تو مانند كوشش فرعونيان است در غلبه بر موسى (از اصم و زجاج) در اين وجه كلمه «دأب» بمعناى كوشش گرفته شده است.

3- مانند عادت خداوند در آل فرعون در نازل كردن عذاب بر ايشان به سبب گناهانى كه آنان در گذشته مرتكب آن شده بودند كه در اين وجه كلمه دأب بمعناى «عادت» است.

4- مانند سنت و روش آل فرعون (از ربيع و كسايى و ابى عبيده) كه دأب بمعناى‌