را آيه «صيف» ناميدند و چون آن حضرت در عرفه بود آيه‌(الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ)[1] (امروز دين شما را كامل كردم) نازل گشت بعد از آن، رسول اكرم 81 روز زنده بود كه آيات ربا نازل شد و بدنبال آن آيه‌(وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ) فرود آمد و اين آخرين آيه‌اى است كه از آسمان نازل شد سپس آن حضرت 21 روز زنده بود و ابن جريح مى‌گويد: بعد از آن 9 شب زنده بود و سعيد بن جبير و مقاتل گفته‌اند: هفت شب زنده بود و در روز دوشنبه 28 ربيع الاول، اول طلوع آفتاب رحلت فرمود.

ولى اصحاب ما (شيعه) نقل كرده‌اند كه آن حضرت در روز 28 ماه صفر از دنيا رفت كه سنه 11 هجرت و اولين سال پادشاهى اردشير از فرزندان انوشيروان بود.

تفسير:

پس از آنكه خداوند در آيات پيش حدود و احكامى را بيان كرد اكنون تمام مكلفين را مخاطب قرار داده ميفرمايد:(وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ) بترسيد از روزى كه تمام شما بسوى خداوند بازگشت خواهيد كرد تا پاداش خود را بگيريد.

و بعضى گفته‌اند: بترسيد از روزى كه بپادشاهى خدا كه اختيار دار نفع و ضرر شما است برگشت خواهيد كرد كه كسانى كه در دنيا ملك و اختيارى داشته‌اند چيزى از قدرت آنها وجود ندارد و هر كجا در قرآن چنين جمله‌اى باشد معناى آن همين است زيرا خداوند از كسى غايب نميشود و احدى هم از علم و اختيار و پادشاهى او پنهان نيست چنان كه جاى ديگر ميفرمايد:(وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ)[2] (شما هر جا باشيد خدا با شماست) و ميفرمايد:(ما يَكُونُ مِنْ نَجْوى‌ ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ)[3] (هيچ سه نفر نيستند كه با هم درگوشى سخن گويند جز اينكه خدا چهارمين آنها است) و براى كسى در آن روز امر و نهى نخواهد بود چنان كه مى‌فرمايد:(لِمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ)[4] (در روز قيامت پادشاهى از كيست؟ از خداى يكتاى قاهر.)(ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ) در معناى اين جمله دو وجه گفته شده است:

[1]- آيه 2 از سوره مائده

[2]- آيه 4 از سوره حديد

[3]- آيه 7 از سوره مجادله

[4]- آيه 16 از سوره غافر.